Nöbetçi Eczaneler
TCMB’de Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğünde Müdür Mehmet Selman Çolak ve Uzman Mehmet Emre Şamcı tarafından hazırlanan “Altın Fiyatı Kaynaklı Servet Artışının Konut ve Otomobil Piyasalarına Etkisi” başlıklı analiz, Bankanın blog sayfası Merkezin Güncesi’nde yayımlandı.
Analize göre, Eylül 2023 – Nisan 2025 döneminde uluslararası piyasalarda altın fiyatları dolar bazında yaklaşık yüzde 77 oranında yükseldi. Türkiye’de altının geleneksel bir servet saklama aracı olması nedeniyle, altın fiyatlarındaki bu yükselişin mevduatlar içindeki altın payını artırdığı belirtildi.
İller arasındaki altın mevduat oranlarındaki farklılıklar incelendi
Çalışmada, iller arasında altın mevduat oranlarındaki farklılıklar incelenerek, bu farklılıkların konut ve otomobil piyasalarındaki etkileri analiz edildi. Altın fiyatlarının yükselmeye başladığı 2023 Eylül ayı itibarıyla iller arası altın mevduat oranlarında belirgin farklılıklar oluştuğu gözlemlendi.
Analizde, altın fiyatlarındaki artışın ardından, altın mevduat oranı yüksek olan illerde konut birim fiyatlarının diğer illerden belirgin şekilde ayrıştığı kaydedildi. Bu çerçevede yapılan farkların farkı analizinde, 2023 yılı dördüncü çeyreği öncesinde konut fiyatları ile altın mevduat oranı arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı, ancak bu dönemden sonra pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edildiği ifade edildi.
Konut satış adetlerinde altın mevduat oranına göre anlamlı bir farklılık gözlemlendi
Analiz sonuçlarına göre, ortalama altın mevduat oranına sahip bir ilde, 2023 üçüncü çeyrek sonrası dönemde konut birim fiyatlarında yaklaşık yüzde 11’lik bir artış gözlendi.
Toplam konut satış adetlerinde altın mevduat oranına göre anlamlı bir farklılık gözlemlenmezken, ipoteksiz satışların altın oranı yüksek illerde daha fazla arttığı belirtildi. Bu durumun, hanehalklarının altın kaynaklı kazançlarını kredi kullanmadan konut alımında kullandıklarını gösterdiği ifade edildi.
Otomobil piyasasında ise altın mevduat oranı yüksek illerde satışların arttığı belirtildi. Otomobil arzının daha esnek olması nedeniyle bu artışın satış adetlerine yansıdığı kaydedildi.
Analizde, Eylül 2023 sonrası dönemde altın fiyatlarındaki yükselişin konut piyasasında fiyat, otomobil piyasasında ise satış artışı şeklinde etkide bulunduğu sonucuna yer verildi.