Plastik bölge

Mühendislikte “Plastik Bölge” adı verilen bir terim bulunmaktadır. Kabaca bir malzemenin baskı, yük veya gerilime maruz kaldığında deformasyon olmadan geri dönemeyeceği, bir başka deyişle yük kaldırılsa bile malzemenin eski şeklini kazanamayacağı sınırı tarif etmek için kullanılır. Bu sınırdan sonra gerilim devam edecek olursa kırılma gerçekleşecektir.

Bu günlerde deprem konulu tartışmaların bazılarında kullanılmakta olsa da terimin ekonomik olayları ele alırken kullanılması da mümkündür.

Aşağıda Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) finansal tablolar kısmından elde edilen, 2025 yılı üç aylık dönem kârı/zararı verilerini içeren karşılaştırmalı tablo yer almaktadır. İşletmeler ilgili dönem için veri bulunması ve çeşitli sektörleri temsil etme kabiliyetleri göz önüne alınarak seçilmiştir.

İşletmeler açısından birkaç hayati sorun bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi nakit akışıdır. Diğer sorunların zaman hassasiyeti görece olarak düşüktür. Ancak nakit akışı problemleri tıpkı kalp krizi gibi ani ve ölümcül etkiler yaratabilir. Risklerin yüksekliğinden ötürü finansal kaynaklara ulaşmak gittikçe zorlaşmakta, maliyetler yükselmektedir. Diğer bir problem maliyetler, özellikle de sabit maliyetlerdir. Kârlılığın eridiği, talebin düşük olduğu, belirsizliklerin yoğun olduğu böyle dönemlerde sabit maliyetler işletmeleri ezmektedir. Bu nedenle olabildiğince değişken maliyet sistemlerine geçiş yapılması kaçınılmaz hale gelmektedir. Özellikle emek yoğun sektörlerde en önemli maliyetlerin personel giderleri olduğu düşünülecek olursa işsizlikte artış olması kaçınılmaz görünmektedir. Bir diğer önemli problem talebin düşüklüğüdür. Mevcut konjonktür parayı harcamayı değil tutmayı gerektirmektedir. Bu durum sadece işletmeler için değil aynı zamanda tüketiciler için de geçerlidir. Bu nedenle mevcut para tüketime, yatırıma, harcamaya vb. değil güvenli limanlara, altın, faiz, devlet tahvili, hazine bonosu gibi alanlara yönelmektedir. Kısa vadede bu durumun da değişmesi beklenmemelidir.

Özetle artık plastik bölgeye geldik. Eğer maruz kalınan gerilim azalmazsa, aynen bile devam ederse kırılmalar kaçınılmaz olacaktır. Alınan önlemler meyvelerini kısa dönemde verir ve plastik bölgeden geri dönersek ise ne kadar deformasyonun kalacağı bilinmezliğini korumaktadır.