Nöbetçi Eczaneler
Göreve başlamasının ardından Garanti BBVA Genel Müdürü Mahmut Akten ilk kez medyanın karşısına çıktı. Geçen günlerde bir grup ekonomi gazetecisi meslektaşım ile birlikte Mahmut Akten’in ev sahipliğinde Garanti BBVA Pendik Teknoloji Merkezi’ni ziyaret ettik. Bankanın üst düzey yöneticilerinin de eşlik ettiği basın toplantısında, Akten’in vereceği mesajlar bizim için önemliydi.
Yazının sonunda aktaracağım tespiti burada belirteyim…
Toplantı bitiminde meslektaşlarımla kendi aramızda konuşurken aynı noktaya işaret ettik. Mahmut Akten’in oldukça iyimser olduğu hepimizin ortak gözlemiydi. Akten’in olaylara pozitif yaklaşımı ön plana çıkıyordu.
TCMB’nin yıl sonu enflasyon hedefine ulaşabileceğini vurgulayan Akten, şunları söyledi:
“2024 ciddi bir dengelenme yılıydı. Enflasyon zirveye çıktıktan sonra düşmeye başladı baz etkisiyle. Aralık ve ocak aylarında faiz düşmeye başladı. Sadece faizin etkisiyle enflasyon düşmedi. Kredilerde ciddi limitler var. Enflasyon beklentileri hızlı şekilde aşağı geliyor.
Enflasyon kolay bir konu değil tüm dünya için. Gerilemesi vakit alan bir şey. Beklentinin değiştiğini de görüyoruz. Bunun fiyatlara yansıdığını da görüyoruz yavaş yavaş. Talebin kredi yoluyla ve yüksek faizle limitlendiği bir ortamda, dezenflasyon süreci oluşuyor. 2-3 yıllık bir süreç bu. IMF çalışmalarında da bu var. TCMB’nin enflasyon beklentisi 19-29 arasında, biz de aynı şekilde düşünüyoruz.”
***
Mahmut Akten’in bu tespitlerinden sonra TÜİK, şubat ayı enflasyon verilerini açıkladı. Piyasa beklentilerinin de altında aylık enflasyon yüzde 2,27 seviyesinde gerçekleşti ve bu veri Akten’in pozitif yaklaşımını desteklemiş oldu.
Akten, özellikle cari açığın 2023 yılında 40 milyar dolardan 2024’te 10 milyar dolara gerilediğini ve net uluslararası rezervlerin önemli bir seviyeye ulaştığını belirtirken, “Biz de ekonomik dengelenme süreci devam ettikçe, bankacılık sektörü ve Garanti BBVA olarak ülkemize en yüksek katkıyı sunmaya devam edeceğiz” dedi.
Akten, ayrıca şunları söyledi:
“Bizim genç nüfusumuz ve yetenek havuzumuz var. Türkiye’de üretim ve ekonomi çok hızlı hareket ediyor. Yaş ortalamamız 34, AB’de 45. Bu ciddi bir dinamizm ve fırsat yaratıyor. Bizde restoranlar kafeler 6’da kapanmıyor bu genç nüfus nedeniyle.
TL varlıklara yönelimin, rezervlerin arttığını görüyoruz. Önümüzü görmek açısından ciddi kazanımlar bunlar. CDS en iyi zamanda 190, şu anda 240’larda.
Bizde birden fazla başarılı sektörler var. Çimento, çelik, turizm, sanayi gibi… Doğal olarak birbirini dengeleyen bir yapı. Biri iyi gitmezse diğeri iyi oluyor. Jeopolitik olarak Avrupa’nın yanında olmamız avantaj. Kadınların iş gücüne katılımı artıyor. ABD gümrük koyarsa Avrupa’ya, onlar malları bizden alabilirler.”
Yapay zeka ve Çin’e dikkat
Fırsatların yanı sıra Mahmut Akten olası riskleri de anlattı. Yapay zekaki büyümeye dikkat çeken Akten, ABD’nin bu alana 500 milyar dolar aktardığını, Çin’in de hızla ilerlediğini ifade ederek, “Biz üretim yapan bir ülkeyiz, yapay zekanın da buna etkisi olacaktır. ABD faizlerinde çok ciddi bir düşüş görmeyeceğiz. Bu, bizim için ne demek, biz de CDS’lerle risk primi ödüyoruz. Faizlerin çok aşağıda olmayacağı bir dünya var” dedi.
Akten’in Çin tespiti, dünyadaki gelişmeleri okumak açısından önemli:
“Çin’in çok ciddi bir yükselişi var. Bunu not etmek gerekiyor. Çin önemli bir üretim merkeziydi. Sonra şehirleşme gerçekleşti ve şu anda inovasyon çağında. İnovasyonda ABD’yi yakalamanın yanı sıra artık geçtiğini görüyoruz. Bu çok ciddi bir güç demek.”
***
Firmalar açısından kur ve faiz riskinin bulunduğuna değinen Mahmut Akten, buna karşın kurda çok büyük bir hareket beklemediğini kaydetti. Konut arzının artmasıyla fiyatların dengelenebileceğini anlatan Akten, konut kredi faizlerinde de düşüş görülebileceğini söyledi.
Akten, “Özellikle enflasyonla mücadele konusunda maliye politikası bileşenini yeterince sıkı tutabilmek, sürecin sağlıklı devam edebilmesi için kritik olacak. Faiz indirimlerinin seyri ve boyutu da enflasyon görünümüne bağlı olarak proaktif olarak yönetilecektir” ifadelerini kullandı.
***
Önümüzdeki birkaç ayda Türkiye ekonomisi açısından daha net bir tablo ortaya çıkacaktır. Siyasi gelişmeler, yargılamalar, Avrupa Birliği ile ilişkiler bu süreci etkileyecektir. Bunların ekonomiye etkisi nasıl olur? Acaba yüzde 30’lar seviyesinde “yapışkan enflasyon” ile karşı karşıya kalabilir miyiz?
Garanti BBVA Genel Müdürü Mahmut Akten’in pozitif yaklaşımı, yapışkan enflasyon riskinin gölgesinde kalabilir mi?
Bu soruyu kendisine iletecektim ancak basın toplantısı çok uzadığı için soru sırası bana gelmedi. Bir sonraki toplantıya diyelim…