Nöbetçi Eczaneler
Halka arzlarda eski heyecan yok. Yakın zaman önce halka arzlara 3-4 milyon yatırımcı gelirken, şimdi bu sayı 10’da birine kadar inmiş durumda. En son yapılan DCT Trading halka arzına sadece 400 bin yatırımcı geldi.
Borsadaki yatırımcı sayısının 8 milyonu geçtiğini hatırlatalım. Ama milyonlarca yatırımcı halka arzlardan uzak duruyor. Peki, neden?
Halka arzlara ilginin azalmasında elbette faizlerin yükselmesinin etkisi var. Cazip mevduat faiz oranları yatırımcıyı kendisine çekiyor. Fakat yatırımcılarla konuştuğumuzda, halka arz olan şirketlerin kendilerini etkilemediğini ifade ediyorlar.
Hikayesi olmayan, kendisine bir rota çizmeyen şirketler tercih edilmiyor.
Yatırımcının bilinci artıyor. Finansal okuryazarlık dediğimiz kavram yavaş yavaş oturuyor. Bireysel yatırımcılar, “Ben bu hisseyi neden alayım, ileride bu şirket ne olacak, şirket borcunu mu kapatacak” gibi tespitlerde bulunuyorlar.
Türkiye’nin finansal özgürlüğü açısından sermaye piyasalarının gelişmesi çok önemli. Ekonomi yönetimi de bunu destekliyor. Bununla ilgili enerji, gıda gibi stratejik sektörlere de öncelik verildi. Ama geldiğimiz noktada sözlerin havada kaldığını görüyoruz.
Daha önce kaleme aldığım yazılarda, bazı halka arzlardaki sıkıntıları anlatmıştım. Sonuç değişmedi…
***
Ekonomi yönetimi vatandaşlara borsayı işaret etti. “Şirketler büyüyecek, istihdam sağlanacak, ekonomiye de katkı olacak” denilerek halka arzlar ve borsa cazip kılındı.
Bu amaçları artık pek göremiyoruz…
“Şirketler neden halka arz oluyor” demiyoruz. “Hedeflenen sermaye piyasalarından vaz mı geçildi” diye soruyoruz.
Bu yazının da çıkış noktası yine halka arz olan bir şirket.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Bahadır Kimya‘nın (BAHKM) halka arzını onayladı. Tera Yatırım öncülüğünde halka arz olacak şirket 5-6-7 Ağustos’da talep toplayacak. Hisse fiyatı 51 TL olarak belirlendi ve 16 milyon lot ile ve halka arz büyüklüğünün 816 milyon TL olması bekleniyor.
Onaylı izahnameye baktığımızda ilginç detaylar karşımıza çıkıyor.
Şirketin toplam çalışan sayısı 47. Bunun 13’ü beyaz yakalı, 34’ü ise mavi yakalı personel. Küçük ve orta boy işletme kategorisinde bir şirket.
Varlıklara baktığımızda 31.12.2022’de 591,2 milyon TL iken, 31.12.2023’te 736,2 milyon TL olduğunu görüyoruz. 31.03.2024 itibarıyla da varlıklar 673,7 milyon TL’ye geriliyor.
Türkiye’nin yaşadığı enflasyonist dönemi de hesaba kattığımızda kayda değer bir değişim yaşanmamış. İzahnamede, bu dönemdeki artışın kredi kullanımından kaynaklandığı da ayrıca not düşülmüş.
Bahadır Kimya’nın önümüzdeki 0-12 ay içinde vadesi gelecek ve ödemesi gereken yükümlülüklerinin toplamı 31.03.2024 tarihli finansal tablo dipnotlarına göre 191,4 milyon TL’yi buluyor.
Gelelim esas konuya…
Şirket halka arzdan net 487,6 milyon TL gelir elde edecek. Şirket sahipleri ise ceplerine net 296 milyon TL koyacaklar.
Halka arz gelirinin yüzde 60-70’i ile hammadde alınacak. Yüzde 10-20’si işletme sermayesi olacak. Yüzde 20-30’luk bölüm ise yeni fabrika yatırımı ve diğer yatırımlar için kullanılacak.
Yanlış okumadınız, halka arz gelirinin büyük kısmı ile hammadde alınacak.
Bakın, bu yanlış demiyorum. Ekonomi yönetiminin anlattıkları ile çeliştiğine dikkat çekmek istiyorum.
Nerede katma değerli üretim, yeni istihdam alanları, markalaşma, büyüme, ihracat…
Bunlar yok ama Bahadır Kimya’nın hammadde stokunun artırılması var!
Fabrika yatırımı da daha net değil. OSB’de fabrika alanının tahsis edilmesi bekleniyor. Ondan sonra belki ambalaj üretimi için yatırım yapılacak. Olmadı, başka bir şirket satın alınacakmış!
İzahnamedeki vaatlere baktığımızda ortalama 120 milyon TL’lik bir fabrika kurulacağını anlıyoruz.
Yapılan iş ve ayrılacak bütçe ölçeğinde bu yatırıma fabrika değil “imalathane” demek daha doğru olur.
Alınacak hammadde nedir? Ne zaman ve nereden alınacak? Nerede stoklanacak?
Petrokimya ürünü olan bu hammaddelerin korunması da gerekiyor. Türkiye’de çok sık fabrika ve depo yangını yaşandığını hatırlatmak isterim.
Umalım ki asla olmasın, böyle bir durumda “Halka arz geliri yandı bitti kül oldu” mu denilecek?
Hammadde alınana kadar halka arz geliri TL’de mi bekletilecek, dövize mi çevrilecek?
İzahnamede, “İhraççıya ve faaliyetlerine ilişkin riskler” bölümünde, “Yanlış ticari seçimlerden, kararların düzgün bir biçimde uygulanmamasından veya ekonomik faktörlerdeki değişime tepki eksikliğinden, ihraççının faaliyetleri olumsuz etkilenebilecektir” tespiti yer alıyor.
Bu da bizim yaptığımız tespitlerle örtüşüyor…
Finansal tablolarına baktığımızda Bahadır Kimya’nın kendi yağında kavrulan, işlerini yürüten bir şirket olduğunu görüyoruz. Peki, önümüzdeki dönemde bu şirket daha nasıl büyüyecek?
Otomotivde elektrifikasyon hızla artıyor. Madeni yağ kullanımı gelecekte azalacak. Castrol, Mobil, Shell gibi şirketler bu dönüşüme kendilerini hazırlıyor. Halka açık Bahadır Kimya ne yapacak?
Bu halka arz başarılı geçebilir, borsada tavan tavan gidebilir. Yatırımcılar ve şirket için en iyisinin olmasını dilerim. Benim merak ettiğim, 10-20 yıl sonra Bahadır Kimya ne yapacak? Halka arz gelirinin yüzde 70’i ile hammadde almayı planlayan şirket mesela neden dünya ölçeğinde bir Ar-Ge merkezi de kurmaz?
***
Bahadır Kimya’nın halka arzını gören hazır giyimci SPK’ya başvurup, “İplik ve kumaş stoklayacağım, halka arz olmak istiyorum” diyebilir. Yerel marketler, “Şubeleşeceğim, yeni marketlerin raflarını doldurmam lazım. Beni halka arz edin ki raflara ürün doldurayım” derse kim ne cevap verebilir? Hatta müteahhitler de başvurup demir, çimento, boya, seramik gibi ürünleri stoklamak için halka arz olabilir.
Herkesin hammaddesi kendisine…
Ne diyelim, yatırımcısına hayırlı uğurlu olsun.