Nöbetçi Eczaneler
Damat Tween ve D’S damat markaları ile sadece Türkiye’de değil, dünyada erkek modasına yön veren şirketlerden birisi olan Orka Holding, Giresun’daki ikinci fabrikasının açılışını ve üçüncü fabrikasının temel atma törenini gerçekleştirdi. Bu önemli yatırımı yerinde gözlemlemek üzere bir grup ekonomi gazetecisi meslektaşımla beraber Giresun’a gittik. Tören öncesinde Orka Holding Yönetim Kurulu Başkanları Süleyman Orakçıoğlu ve Halidun Orakçıoğlu ile Giteks ve Giysun A.Ş. ortakları Osman Arar ve Hayrettin Gümüşkaya, Giteks Genel Müdürü Merdan Yüce sorularımızı yanıtladı.
Giresun’daki bu yatırımda dikkatimi çeken bazı noktaları aktarıp, daha sonra diğer detayları vermek istiyorum:
-Karadeniz gibi eğimli bir coğrafyada imalat sektörü için örnek bir yatırım… Fabrikaya küçük tepelerin arasından rampaları çıkarak ulaşabiliyorsunuz. Yani coğrafya bahane değil.
-Karadeniz yağmurlu, havası kapalı diye düşünmeyin. Fabrikanın çatısında güneş enerjisi santrali (GES) var ve elektrik ihtiyacının yüzde 80’i buradan karşılanıyor. Yeni fabrika devreye girince oraya kurulacak GES’le birlikte bu oran yüzde 100’e çıkacak. Bulutlu havada dahi burada enerji üretimi yapılabiliyormuş.
-Giresun çok önemli bir fındık üretim merkezi. Fındık hasadı zamanı fabrikada üretim duruyor. Çalışanlar fındık toplamaya bahçelerine giderken, fabrikanın da yıllık bakımları yapılıyor. Tarımın devam etmesi, aynı zamanda imalat sanayinde işlerin sürmesi açısından muazzam bir örnek.
-Fabrikadaki teknolojik altyapı genişledikçe, mühendis ve benzeri teknik personel, yani beyaz yaka dediğimiz çalışan oranı da artıyor. Sanayicilerden sık duyduğumuz “Anadolu’ya beyaz yakalı personel götüremiyoruz” sözü burada geçerli değil.
-Hazır giyim gibi emek yoğun sektörlerden çıkışın olduğu bir dönemde dikkat çeken bir yatırım. “Mısır gibi ucuz iş gücünün olduğu yerlere neden gitmediniz” diye sorduğumuzda, “Seri üretim değil, kaliteli işçilikle yüksek katma değerli üretim” yanıtını aldık.
-Hazır giyim “ucuz üretim yapılan, kötü çalışma koşullarına sahip, düşük katma değerli” bir sektör algısı kamuoyunda oluşmuş durumda. Bu algıyı tersine çevirecek bir yatırım görüyoruz.
(Yeri gelmişken soralım. 85 milyon nüfusun giyim ihtiyaçlarını yurt dışından ithalat yaparak mı sağlayacağız ki hazır giyim sektörü neredeyse yok olsun deniliyor?)
-Şirket buradaki yatırımlarının büyük bir kısmını kârdan aktarmış. Yıllık getirisi en az yüzde 60 olan fonlar yerine üretime, istihdama aktarılan bir kaynak.
***
Toplantıda başta Süleyman Orakçıoğlu olmak üzere tüm yönetim sorularımızı içtenlikle yanıtladı. İhracatçı birlikleri gibi sektör çatı kuruluşlarında bir dönem önemli görevler üstlenen Süleyman Orakçıoğlu, uzun süre sonra bu kadar çok ekonomi gazetecisinin karşısına çıkmanın heyecanını yaşıyordu.
“40’ıncı yılımızda böyle bir yatırım kolay değil. Burada alın ve akıl teri var” diyen Orakçıoğlu, Türkiye’nin toplam ihracatının kilogram başına birim fiyatının 1,5 dolar olduğunu hatırlatarak, “Hazır giyim 16 dolar seviyesinde. Biz 133 Euro ile ihracat yapıyoruz. Dünyada bildiğimiz Alman otomotiv devi kilogram başı değeri 43 Euro. Asıl gücümüzü üretimden alıyoruz. Bu alanda dünyada ilk 3’teyiz” dedi.
Söz dönüp dolaşıp teşviklere geldi. Giresun’a ilk yatırım yaptıklarında bu bölge Hakkari ile aynı teşviki alıyormuş. Tabii ki zaman içinde bu dengeler değişti. Ancak Süleyman Orakçıoğlu başka bir konuya dikkat çekti:
“Buradan ekonomideki karar vericilere seslenmek istiyorum, ayrım yapmadan her sektördeki inovatif projelere destek olalım. Sektör seçmeyelim proje seçelim. Bilimsel anlamda donanımlı insanlar bunları belirlesin.”
Yapay zekalı terziler
Orka Holding’in Giresun’daki yatırımları, teknolojiyi entegre bir şekilde kullanıyor. Emek yoğun bir sektörde yapay zeka kullanımı artıyor. Toplantıda buna “Yapay zekalı terziler” denildi. Süleyman Orakçıoğlu buradaki dönüşümü, “Yeni bir sistem inşa ediyoruz. Yüzde 70’ine kadar robotik üretim, ayrıca ürün kalitesi ile ön plana çıkıyoruz” ifadeleri ile tanımladı.
Kalan ayrıntıları basın bülteninden özetle aktarıyorum:
-Yüzde 100 Sürdürülebilirlik felsefesi ile inşa edilen, yapay zeka destekli ve robotik teknolojiye dayanan yeni fabrikada erkek takım elbise, palto, yelek, pantolon ve gömlek üretimi yapılacak. Grup, temelini attığı üçüncü fabrikasını ise Ocak 2026’da hizmete açacak. Her iki fabrikasının yatırım bedeli yaklaşık 750 milyon TL olan grup, her iki fabrikada 1.150 ek çalışanın eklenmesiyle Giresun’da toplamda 2 bin 250 kişiye istihdam sağlayacak.
-“Geleceği Giydiriyoruz” mottosuyla sürdürülebilir geleceğe bağlılık sözü de veren fabrikaların açılış ve temel atma törenine ayrıca Giresun Belediye Başkanı Fuat Köse, Giresun Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hasan Çakırmelikoğlu, Ahu Orakçıoğlu, Serpil Orakçıoğlu, Orka Holding Yönetim Kurulu Üyeleri Büşra Orakçıoğlu Biberoğlu, Onur Orakçıoğlu, Hüsna Orakçıoğlu Engin, Emir Orakçıoğlu, Orkan Orakçıoğlu ve Sare Orakçıoğlu katıldı.
-Şirket, dünyanın 85 ülkesinde yer alan 420 mağazası, güçlü üretim ve ihracat altyapısıyla kıtalararası büyümesine devam ediyor.
Üretimin temelinde kadın çalışan var
-Orka Holding, Giresun’da kurulu Giteks ve Giysun A.Ş. firmaları ile 2004 yılında ilk üretim tesisini faaliyete geçirdi. Grup, yeni açtığı ikinci fabrikasıyla Giresun’da hem kendi markalarına hem de dünyanın önde gelen 27 markasına 1 milyon 320 bin adet gömlek, 580 bin pantolon, 400 bin adet takım elbise olmak üzere yıllık toplam 2 milyon 300 bin adet üretim ve ihracat gerçekleştirmeye başladı. Yeni fabrika ile grubun kapalı üretim alanı da 22 bin 500 metrekareye çıktı.
-Süleyman Orakçıoğlu “Yeni yatırımlarda üretim anlayışımızın temelini oluşturan ve çalışanlarımızın yüzde 80’ini oluşturan kadın istihdamına verdiğimiz önemi bir kez daha vurguluyoruz. Yeni fabrikadaki çalışanlarımızın tamamına altı aylık yoğun bir mesleki eğitim sonrası iş garantisi veriyoruz” dedi.
-Orakçıoğlu, müşteri memnuniyeti, öngörülebilir tedarik zincirleri ve rekabetçi üretim koşulları için doğru ürüne doğru fiyat yaklaşımı uygulanan fabrikalarında Sürdürülebilirlik ve Dijitalleşme adımlarına yönelik şu bilgileri paylaştı: “Tüm fabrikalarımız, Karadeniz’in doğal zenginliklerinden ilham alarak çevreye duyarlı üretim anlayışını sanayi ile buluşturuyor. Kendi elektriğini güneşten üreten, kömür yerine biyokütle kullanan ve kimyasal atık oluşturmadan üretim yapan fabrikalarımız; Avrupa Yeşil Mutabakatı’na uyumlu altyapısıyla karbon ayak izini en aza indiriyor. Sıfır Atık Belgesi’ne sahip olan tesislerimiz, yağmur suyu toplama sistemlerinden sensörlü lavabolara kadar her ayrıntıda sürdürülebilirliği esas alarak bölgenin çevreci üretim vizyonuna öncülük ediyor.”
“Akıllı Üretim” ile bir ilk
-Süleyman Orakçıoğlu, yapay zeka ve robotik teknoloji yardımıyla yeni fabrikada ilk kez “Smart Tailoring-Akıllı Üretim” yapacaklarının da müjdesini vererek “Smart Tailoring-Akıllı Üretim’ ile kişiye özel ölçülerde adet bazında seri üretim yapabileceğiz. Böylece siparişten adrese teslim yaparak geleceğe liderlik eden bir uygulamaya daha başlamış oluyoruz” dedi.
-Fabrikada hazır giyim sektöründe üretim verimliliğini artırmak ve hatasız üretimi standartlaştırmak amacıyla dijitalleşmeyi de merkeze aldıklarını vurgulayan Orakçıoğlu “Makine parkurumuzu yapay zeka destekli ve robotik teknolojiyle güçlendirdik. Yapay zeka ile terzilik yapacağız. Veri odaklı üretim ve dijital izlenebilirlik kabiliyetiyle Giresun’u yalnızca doğal güzellikleriyle değil, teknolojik tekstil üretimiyle de öne çıkarıyoruz. Tüm üretim süreçlerinin takibi ve sağlanan verilerin işlenmesine yönelik kendi yazılım sistemimizi kullanıyoruz. Böylece kağıtsız fabrika hedefinde sona yaklaştık” dedi.
Damat Tween ABD’de üç yılda referans marka olacak
-Süleyman Orakçıoğlu, grubun bu yılki büyüme hedeflerine yönelik olarak şu bilgileri aktardı: “Orka Holding olarak köklerimiz bu topraklarda ama vizyonumuz küresel. Amerika’dan Orta Doğu’ya, Avrupa’dan Uzak Doğu’ya pek çok pazarda Damat Tween ve D’S damat markalarımızı gururla yaşatıyoruz. Geçen yıl Atlanta’daki Lenox Square alışveriş merkezinde Damat Tween mağazamızı açmıştık. Şimdi sırada Miami ve New York var. Önümüzdeki dönemde New Jersey’de kuracağımız lojistik merkezimiz, ABD genelindeki omnichannel operasyonlarımızın kalbi olacak. ABD’de hedefimiz üç yılda 10 mağaza ve güçlü bir dijital ekosistemle Damat Tween’i Amerikan erkek modasının referans markası haline getirmek. Yine Damat Tween ile Paraguay’ın başkenti Asunsion’da franchise iş birliğiyle açılacak mağazamızla Latin Amerika’ya güçlü bir giriş yapacağız. Yine bu yıl Uzak Doğu pazarında Japonya’dan Çin’e, Kore’den Malezya ve Endonezya’ya uzanan geniş bir coğrafyada marka bilinirliğimizi derinleştirme stratejisi izleyeceğiz.”
İtalya üzerinden Avrupa’ya yayılıyoruz
-Modanın kalbi İtalya’da Bologna merkezli yapılanmalarında ise Avrupa’daki varlıklarını giderek güçlendirdiklerinin altını çizen Orakçıoğlu “Bologna’daki merkezimiz, sadece lojistik değil aynı zamanda tasarım, koleksiyon geliştirme ve pazar analitiği gibi katma değerli tüm süreçlerin merkezi haline geldi. Halen İtalya’da 6 mağazamız, 30 korner’a ulaşacak satış noktamızla çok daha büyük bir ölçeğe ulaşacağız. İngiltere ve Fransa gibi pazarlarda da örnek başarıyı ortaya koyacağız” dedi.
Bu yıl ciro hedefi 8,5 milyar TL
-Orka Holding’in bu yılki hedeflerine yönelik bilgiler de veren Orakçıoğlu, şunları söyledi: “Bu yıl grup ihracatında 55 milyon dolar, 2026 yılında ise 70 milyon dolar hedefliyoruz. Bu yılki grup ciro hedefimiz ise yüzde 40 büyüme ile 8,5 milyar TL. Ayrıca e-ticaret ve e-ihracatta da güçlü bir büyüme ivmesi yakalamış durumdayız. Bu yılın ilk beş ayında geçen yıla kıyasla e-ticarette adette yüzde 33, ciroda yüzde 56 büyümeyi başardık. Aynı dönemde e-ihracatta ise adette yüzde 131, ciroda yüzde 60 artış sağladık. Avrupa başta olmak üzere e-ihracat tecrübemizle yurt dışı satışlarda daha da büyümeye hazırlanıyoruz.”