İktisatçı Mahfi Eğilmez, 2000-2024 yılları arasında Türkiye’nin makrofinansal dengesindeki büyük değişimleri grafiklerle inceledi. Eğilmez, kamu kesimi açığının artmasının ve cari açığın azalmasının arkasındaki sebepleri mercek altına alırken, cari açığın gelecekte nasıl bir seyir izleyeceğine dair önemli değerlendirmelerde bulundu.
İktisatçı Dr. Mahfi Eğilmez, “Kendime Yazılar” isimli bloğunda yayınladığı “Makrofinansal Denge” başlıklı yazısında Türkiye’nin makrofinansal dengesi konusunu ele aldı. Eğilmez, makroekonomik dengeyi oluşturan kamu kesimi dengesi ve cari dengedeki gelişmeleri ele aldı.
Eğilmez, toplam arz ile toplam talebin kesiştiği makroekonomik dengenin en önemli bileşenlerinden birinin makrofinansal denge olduğunu ifade etti.
Eğilmez, 2000 yılından bu yana oluşan makrofinansal dengeyi bir grafikle göstererek, kamu kesimi dengesiyle cari denge arasında anlamlı bir ters yönlü ilişki bulunduğunu vurgulayarak “2024 yılında izlenen parasal sıkılaştırma sonucu büyümede ortaya çıkan ivme kaybı, cari açığı sıfıra yaklaştırırken kamu kesimi açısından ciddi bir artış ortaya çıkmasını engelleyememiş” ifadelerine yer verdi.
Eğilmez, kamu kesimi açığının artmasının üç temel nedenini şu şekilde sıraladı:
1. 2023 yılında yaşanan depremlerin yarattığı kayıpların giderilmesi için yapılan kamu harcamaları.
2. Kamu kesiminde israfın bütün hızıyla devam etmesi.
3. Enflasyonun üç yıldır yüksek seyretmesi nedeniyle kamu kesimi borçlanmasının yüksek faizle yapılması sonucu faiz giderlerinin artması.
Cari açığın azalmasının nedenlerini de sıralayan Eğilmez, bu düşüşün üç temel faktörden kaynaklandığını belirtti:
1. Enflasyonu düşürmek için izlenen parasal sıkılaştırmanın piyasada yarattığı talep düşüşünden kaynaklanan üretim gerilemesi ve dolayısıyla ithalat düşüşü.
2. Altın ithalatındaki kısıtlamanın yarattığı düşüş. Ki bunun bir kısmının net hata ve noksana yansıyan kaçak altın girişiyle telafi edildiği tahmin ediliyor.
3. Kurdaki sabitleşme eğilimine karşılık ihracatta ve turizm gelirlerinde yaşanan artış.
Cari açığın seyri nasıl olacak?
Eğilmez, cari açığın gelecekteki seyri konusuna değinerek “Önümüzdeki dönemde ekonomi, büyümeye geri dönecekse cari açığın da yükselmesine tanıklık edeceğiz demektir” diye konuştu.
