Tüketilen cevizin yalnızca 3’te 1’i yerli üretimle karşılanıyor. Ceviz Üreticileri Derneği Başkanı Ömer Ergüder, destek verilmesi durumunda Türkiye’nin kendi kendine yeten bir ülke olabileceğini söyledi.
Taylan BÜYÜKŞAHİN – EDİRNE
Her yıl 150 bin ton civarında ceviz tüketiminin gerçekleştiği Türkiye’de, ihtiyacın 3’te 2’si ithalatla karşılanıyor. En fazla ithalat ABD’den yapılırken, Şili ve Çin gibi ülkelerden de Türkiye ceviz alıyor. Türkiye’nin ceviz tüketiminde önemli bir ülke olduğunu söyleyen Ceviz Üreticileri Derneği (CÜD) Başkanı Ömer Ergüder, üretim konusunda gerekli desteklerin verilmesi durumunda ithalata gerek kalmayacağını belirtti.
CÜD, dernek üyelerinden olan ve Edirne Uzunköprü’de bulunan, donanımı ve teknolojisiyle Avrupa’nın en iyi işletmelerinden biri olan Avrupa Tarım Ceviz Bahçesi’nde hasat etkinliği gerçekleştirdi. Dernek üyelerinin ve basın mensuplarının katıldığı etkinlikte CÜD Başkanı Ömer Ergüder, bu yıl hasat sonunda 4 bin ton ceviz elde etmeyi hedeflediklerini açıkladı.
İthalatın yanı sıra özellikle Doğu sınırlarından kaçak giriş yapıldığını anlatan Ergüder, bunların hem üreticilere zarar verdiğini hem de halk sağlığı açısından risk oluşturduğunu kaydetti. Ergüder, gelen cevizin takibi açısından ihtisas gümrüklerinden bu ürünlerin alınmasını gerektiğini ifade ederek, ithalat konusunda şu ifadeleri kullandı:
İthalat vergisi artırılmalı
“8-10 yıl önce sektörü koruma amaçlı yüzde 43’lük vergi vardı. Biz buna güvenerek elbette girmedik ama bize cesaret verdi. Fakat maalesef son 4 yıldır ithalat lobisinin hem de enflasyonist ortamın baskısıyla, ithalat vergisi yüzde 4’e düştü. ABD ile ticaretimizde ekstra yüzde 10 var. Bir de buna ek olarak kilogram başına 31 sentlik bir fon alınıyor. Minimum 3,5 dolar ithalat kabul ediliyor. Bunun altında olursa 3,5 dolar kabul ediliyor. Bunu destekliyoruz ama yüzde 4’lük verginin artırılmasını bekliyoruz.”
Bademde durumun daha vahim olduğunu dile getiren Ergüder, oradaki ithalat oranının yüzde 85’i bulduğunu ifade etti. Ergüder, “Destekler verilirse bahçe sayısı, yatırımcı sayısı ve tonaj artacak. Bizim 10-15 yılda kendimize yetecek üretim yapacak kapasitemiz var. 24 saat içinde en lezzetli taze ürünü tüketiciye sunabiliyoruz. İthal üründe böyle bir imkan yok. Bu bilinci tüketiciye aktarmak istiyoruz. Türkiye’de satılan cevizin yüzde 99’u dökme. Bunu paketli hale getirmek istiyoruz. Dökme olduğu için 2-3 yıllık bayat cevizler satılabiliyor. Üretim tarihlerinin üzerinde olması lazım ve en fazla 6 ay-1 yıllık son kullanma tarihi konulmalı” dedi.
Bu yıl ilk defa derneğin ismi ile bazı zincir marketlerde paketli ceviz satışına başlayacaklarını anlatan Ergüder, önümüzdeki yıldan itibaren yeni bir marka ile daha yaygın satış ve ihracat da hedeflediklerini kaydetti.
2024 yılında tahmini ceviz perakende fiyatlarının yaklaşık 150-160 TL olabileceğini tahmin ettiğini belirten Ergüder, “Ceviz fiyatları, birçok faktöre bağlı olarak değişebiliyor. Bu faktörler arasında üreticiye yansıyan maliyetler, iklim şartları, pazar koşulları gibi etkenler yer alıyor. Dolayısıyla da ceviz fiyatı hakkında kesin bir şey söylemek doğru olmayacaktır. Ancak 150 TL ile 160 TL arasında olabileceğini söyleyebiliriz. Ceviz bahçelerimizin büyüklüğü 35 bin dekar. 1 milyon ceviz ağacımızla dünya standartlarında ceviz üretiyoruz. Bu yıl hasat işlemimiz bittiğinde 4 bin ton rekolteye ulaşacağız ve önümüzdeki 5 yıl içinde 15 bin ton rekolteye ulaşma hedefimiz bulunuyor. Böylece hem ülke ekonomisine katkıda bulunacağız hem de tüketicileri lezzetli cevizlerle buluşturacağız” diye konuştu.
Kimyasal atık riski var
Avrupa Tarım Kurucusu Ahmet Yazıcıoğlu da ithalat nedeniyle ucuz ürünün piyasayı kapladığını, kalitenin ikinci plana atıldığını söyledi. Bu cevizlerde aflatoksin başta olmak üzere ne çeşit kimyasal atık kaldığının bilinmediğine dikkat çeken Yazıcıoğlu, Amerika kıtasından alınan cevizin 4 haftada konteynerde Türkiye’ye geldiğini hatırlattı. Bunlarda küf oluşmaması için nem oranının yüzde 4-5’e düşürüldüğünü belirten Yazıcıoğlu, yerli cevizde bu oranın yüzde 9-10 olduğunu bu nedenle yerli cevizin tadının ve aromasının daha lezzetli olduğunu aktardı.
Haşimcan Yazıcıoğlu – Ahmet Yazıcıoğlu -Süreyya Üzmez – Ömer Ergüder
2010 yılında Avrupa Tarım’ın temellerini atmaya başladıklarını anlatan Yazıcıoğlu, ceviz üretiminin çok uzun vadeli olduğunu, bu nedenle üreticinin desteklenmesi gerektiğini vurguladı. Sanayicinin normalde yatırımının karşılığını 3-5 yılda almak istediğini, ancak cevizde bu sürenin 8-10 yıla çıktığını ifade eden Yazıcıoğlu, mazot, gübre başta olmak üzere artan maliyetler karşısında üreticinin ezilmemesi gerektiğini söyledi.
