ABD, yeni tarife uygulamalarıyla dış ticaret açığını azaltmayı ve üretimi kendi sınırlarına çekmeyi hedefliyor. İktsatçı Mahfi Eğilmez, ABD’nin bu hamlesinin yalnızca ülkeler bazında değil, ürün bazında da farklı oranlarda vergiler içerdiğini belirterek otomobil ithalatına getirilen %25’lik vergi gibi örnekler verdi. Eğilmez’e göre bu uygulama, kapitalist sistemin “ticaret artarsa refah artar” anlayışıyla çelişiyor.
Dünya ticaretinde 90 yıl önceki noktaya geri dönüş
Eğilmez, ABD’nin yeni ticaret politikalarının, 1940’lı yıllarda sabit kur rejimi döneminde görülen korumacı eğilimleri hatırlattığını söyledi. O dönemlerde ülkelerin ithalatı kısmak ve ihracatı artırmak için kur politikalarına yöneldiğini belirten Eğilmez, bu yaklaşımların dünya ticaretini daralttığını ve dengesizlikleri derinleştirdiğini ifade etti. Bugün ise benzer bir eğilimin, küresel ölçekte yeniden canlandığını dile getirdi.
Türkiye bu süreçten görece avantajlı çıkabilir
ABD’nin, Türkiye dâhil bazı ülkelere yüzde 10’luk gümrük vergisini standart olarak uygulayacağını hatırlatan Eğilmez, Türkiye’nin bu tarifelerden daha ağır etkilenmeyen ülkeler arasında yer aldığını söyledi. Özellikle tekstil alanında Türkiye’nin, Çin, Hindistan, Güney Kore ve Pakistan gibi rakiplerine kıyasla daha az vergiye tabi olması, ihracat açısından Türkiye’yi daha rekabetçi bir konuma getirebilir.
Teknoloji ürünlerinde Türkiye zayıf kalıyor
Eğilmez, Türkiye’nin yüksek teknoloji ürünleri üretimi ve ihracatında yeterince güçlü olmadığını belirtti. Bu alanda uzak doğulu üreticilerle Türkiye’de ortak üretim yapılmasının bir seçenek olabileceğini ifade etti. Bu sayede Türk markası altında yapılan üretimlerin daha düşük tarifelerle ABD’ye ihracatının mümkün olabileceğini vurguladı. Ancak bu stratejinin de gelecekte yeni vergi kararlarına karşı tamamen güvenli olmadığını belirtti.
Mahfi Eğilmez, ABD’nin bu tarife kararlarının sadece ekonomik değil, aynı zamanda siyasi etkileri de olacağını savundu. Çin ve Avrupa Birliği başta olmak üzere pek çok ülkenin misilleme açıklamaları yaptığını hatırlatarak, küresel çapta bir ticaret savaşının eşiğinde olunduğu uyarısında bulundu.