TCMB, ihracatçıların kullandığı reeskont kredilerinin toplam faiz maliyetini düşürdü. Böylece burada kullandırılan kredinin faizi, politika faizi seviyesini aşamayacak.
Küresel piyasalardaki dalgalanma Türkiye’nin ihracatına da olumsuz yansımaya başladı. Özellikle Avrupa’da görülen resesyon nedeniyle ihracattaki artış yavaşladı. Bunun yansıması olarak eylül ayında Türkiye’nin ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,3 artışla 22,7 milyar dolar oldu. Ocak-Eylül dönemindeki 9 aylık ihracat ise 187,5 milyar dolara ulaştı.
Eylülde ithalat yüzde 14,1 oranında azalışla 27,6 milyar dolar oldu. İlk 9 aydaki ithalat yüzde 1,3 artarak 274,7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, Türkiye’nin ana ihracat pazarı konumundaki Avrupa’da son bir yıldır talebin yavaş seyrettiğini belirtti. Euro Bölgesi’nde imalat PMI verisinin ağustosta 0,8 puan artmasına rağmen hâlâ eşik değerin altında bulunduğunu ifade eden Gültepe, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Avrupa’daki 29 ülkenin bu yılki dış ticaretine baktığımızda 25’inin çelik, 21’nin demir ve demir dışı metaller, 19’unun tekstil, 19’unu kimyevi maddeler, 16’sını hazır giyim ithalatında ciddi düşüş görüyoruz. ABD’nin çelik ithalatı yüzde 15, Almanya’nın demir ithalatı yüzde 19, İtalya’nın tekstil ithalatı yüzde 11, Fransa’nın kimyevi maddeler ithalatı yüzde 10, İngiltere’nin hazır giyim ithalatı yüzde 15 daraldı. Doğal olarak bu tablo ihracatımızı olumsuz etkiliyor.”
15 puan azaltacak
Finansman maliyetlerinin de etkilediği ihracatçılara sevindiren haber Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’ndan (TCMB) geldi. TCMB, ihracatı teşvik eden reeskont kredilerinde finansman maliyetini düşürdü, firma limitlerini yükseltti. Böylece, finansman maliyetleri yaklaşık 15 puan azalacak.
TCMB, firma reeskont limitlerini ise KOBİ tanımında yer alan mali kriterin yüzde 50’si kadar belirleme kararı aldı. Buna göre, mikro işletmeler için reeskont limiti 5 milyon TL, küçük işletmeler için 50 milyon TL, orta ölçekli işletmeler için de 250 milyon TL olarak güncellenecek.
TCMB, daha önceki kararlarıyla reeskont kredisi kullandırım limitlerini kademeli olarak 300 milyon TL’den 3 milyar TL’ye yükseltmiş, temmuz ayında ise yüzde 30 ilave döviz satış şartı ve önden döviz satış şartı gibi koşulları kaldırarak krediye erişim şartlarını kolaylaştırmıştı.
Olumlu karşılandı
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan, TCMB’nin aldığı kararı değerlendirdi. Bahçıvan, şu ifadeleri kullandı:
“İhracatçılarımız için hayati öneme sahip olan reeskont kredilerinde bir süredir yaşanan sıkıntı, İstanbul Sanayi Odası olarak gündemimizde olan, çözülmesi için çaba sergilediğimiz ve katkı sunduğumuz önemli konuydu.
Bugün Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın, ihracatı teşvik eden reeskont kredilerinde finansman maliyetini düşürmesi ve firma limitlerini yükseltmesi, ihracatçımız ve sanayicimiz adına sevindirici, değerli bir karardır.
Üretim hayatımıza yönelik çözüm odaklı yaklaşım ve kararları nedeniyle Merkez Bankası Başkanımız Hafize Gaye Erkan’a ve çalışma arkadaşlarına sanayicilerimiz adına teşekkür ediyorum.”
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç de, “İhracatçı şirketlerin kredi maliyetlerini düşüren önemli bir adım atıldı. Ekonomi yönetimi politika setinde ‘eşgüdümlü ince ayar’ yapmaya devam ediyor” dedi.
Avdagiç, sosyal medya platformu X’ten yaptığı açıklamada, şunları kaydetti:
“Ekonomi yönetiminin sıkı para politikası uygularken, seçici kredi mekanizmasıyla üretim ve ihracatı desteklemesi memnuniyet verici. Bundan sonra da fiyat istikrarı için çalışırken; üretim, ihracat ve istihdamı da içeren eş zamanlı mücadeleden vazgeçmemeliyiz.”
