Yönetim Kurulunda Kadın Türkiye Raporu’na göre bu dönemde halka arz olan neredeyse her 2 şirketten 1’inin yönetim kurulunun tamamı erkeklerden oluşuyor.
İş hayatının her seviyesinde toplumsal cinsiyet dengesini iyileştirmek amacıyla çalışmalarını sürdüren Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu tarafından Yüzde 30 Kulübü Türkiye programı kapsamında düzenlenen 10. Türkiye Kadın Direktörler Konferansı, 29 Kasım 2023 Çarşamba günü The Marmara Taksim’de gerçekleştirildi. Bu yılki teması “Yönetim Kurullarının Geleceği ve Kadınların Rolü” olarak belirlenen konferans kapsamında “2023 Yönetim Kurulunda Kadın Türkiye Raporu” sonuçları kamuoyuyla paylaşıldı.
Borsa İstanbul’da (BIST) işlem gören şirketlerin yönetim kurullarındaki toplumsal cinsiyet dengesini inceleyerek kurumsal yönetim anlamında yıllık bazda değerlendirmede bulunan Rapor; yönetim kurullarındaki toplam kadın üye sayısında artışa, diğer yandan en az bir kadın yönetim kurulu üyesi bulunan şirket oranında azalışa işaret ediyor. 2023 yılında BIST’e kayıtlı 517 şirketin yönetim kurullarındaki kadın oranı son bir yılda 17,5 yüzde 17,9’a yükselirken, yönetim kurullarının tamamını erkeklerin oluşturduğu şirket sayısı da 158’den (yüzde 33.3) 179’a (yüzde 34,6) çıktı.
Yaşanan bu artışta 2022 ve 2023 yıllarında halka arz olan şirketlerin yönetim kullarındaki kadın oranının çok az olmasının etkili olduğu görülüyor. Son iki yılda* halka arz olan 108 şirket içinde yönetim kurullarındaki kadın oranı yüzde 13,5 ile genel ortalamanın çok altında kalırken, yönetim kurulunun tamamını erkeklerin oluşturduğu şirketlerin oranı yaklaşık yüzde 50 olarak gerçekleşti. Buna göre, son iki yılda halka arz olan neredeyse her 2 şirketten 1’inin yönetim kurulunun tamamı erkeklerden oluştu.
Kadınların cam tavanı kırma mücadelesi devam ediyor
Yüzde 30 Kulübü Türkiye Kurucu Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Melsa Ararat toplantıda “2023 Yönetim Kurulunda Kadın Raporu” ve Yüzde 30 Kulübü Türkiye hedeflerini açıkladı. Melsa Ararat, rapora ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:
“Tüm çabalara rağmen yönetim kurullarında ve CEO seviyesinde kemikleşme devam etmekte. Tüm pay sahiplerini, çalışanları, müşteri ve tüketicileri ve de toplumsal yaşamı etkileyen kararlar, kadınların temsil edilmediği karar organları tarafından veriliyor. Bunun kadınların yeteneksiz, deneyimsiz veya isteksiz olduğu gibi sebeplerle açıklanması mümkün değil.
Yetkiyi ve gücü elinde tutanlar, bundan kolay kolay vazgeçmiyorlar. 2022 yılında Avrupa Birliği Parlamentosu’nda kabul eden direktifin halka açık şirketlere tanıdığı süre 2036’da sona eriyor. Direktif yönetim kurullarında en az yüzde 33 oranında kadın olmasını zorunlu kılıyor. Bazı AB ülkelerinde bu oranın üstünde yasal kotalar uzun zamandır yürürlükteydi. %30 Kulübü Türkiye olarak yasa ve kural koyucuları bu konuda AB ile hizalanma konusunda çaba göstermeye davet ediyoruz.”
10. Türkiye Kadın Direktörler Konferansı’nın ana konuşmacısı Oxford Üniversitesi Said Business School Öğretim Üyesi Profesör Colin Mayer oldu. Colin Mayer, konferans kapsamında yaptığı “Şirketlerin Varoluş Amacı ve Yönetim Kurullarının Değişen Rolü” konuşmasında kurumların amacının değişen doğasını yansıtmak için yönetim kurullarının rolünün temel bir şekilde değiştiğini ve yönetim kurullarının, karlılığı ve değer artışını şirketin sosyal amacı ile birleştirmeleri beklendiğine dikkate çekti.
Yönetim kurullarının finansal hedeflerini sosyal amaçları da içselleştirerek formüle etmelerinin gerekliliğini vurgulayana Prof. Mayer yönetim kadınların bu dönüşümde önemli bir rol oynama potansiyeli taşıdığına dikkat çekti.
Yönetim kurulunda kadın üye bulunmayan şirketlere açık çağrı
Konferans kapsamında Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu ev sahipliğinde 7 yılı aşkın süredir çalışmalarını sürdüren Yüzde 30 Kulübü Türkiye’nin hayata geçirdiği ‘Cumhuriyetimizin 100. Yılında 100 Yeni Kadın Yönetim Kurulu Üyesi’ projesine de dikkat çekildi. Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan Yüzde 30 Kulübü Türkiye Kampanyası Yönetim Kurulu Üyesi ve Proje Eş Lideri ve Boyner CFO’su ve İcra Kurulu Üyesi Özgür Tokgöz Altun konuşmasında, kadının iş hayatında ve toplumun her alanında güçlenmesinin Türkiye ekonomisi için de büyük önem taşıdığına dikkat çekerek “Kadınların iş hayatında ve toplumun her alanında güçlenmesi, en önemli sorumluluklarımız arasında yer alıyor. Bu yüzden Yüzde 30 Kulübü Türkiye olarak hayata geçirdiğimiz ‘Cumhuriyetimizin 100. Yılında 100 Yeni Kadın Yönetim Kurulu Üyesi’ projesi, iş hayatında hayal ettiğimiz toplumsal cinsiyet eşitliğine ulaşmak adına büyük bir adım.
Bu proje ile yönetim kurullarında kadın temsil oranını arttırma yolundaki gayretlerimize ivme kazandırmayı hedefliyoruz. İlk adımda yönetim kurulunda hiç kadın olmayan 179 şirketi projemize dahil edeceğiz. 2024 yılı ve sonrasında ise Cumhuriyetimizin temsil ettiği değerleri geleceğe ulaştırmamız için kurumlarımızın ve liderlerimizin verdiği destekle, iş hayatında toplumsal cinsiyet eşitliği ve yönetim alanında daha fazla kadının söz sahibi olmasını destekleyeceğiz” açıklamasında bulundu.
‘Cumhuriyetimizin 100. Yılında 100 Yeni Kadın Yönetim Kurulu Üyesi’ kapsamında yönetim kurullarında kadın üye bulunmayan halka açık şirketlere çağrıda bulunuluyor. Bu amaçla halka açık 517 şirketten yönetim kurulunda hiç kadın bulunmayan 179 şirketin yönetim kurulu başkanlarına özel bir mektup gönderildi.
Panelde öncü isimler yer aldı
Konferans kapsamında moderatörlüğünü A&B İletişim Yönetim Kurulu Başkanı Sibel Asna’nın yaptığı “Cumhuriyetin 2. Yüzyılında Şirketlerin Yönetiminde Kadınların Rolü” başlıklı bir de panel gerçekleştirildi. Panele, BM Kadın Birimi Türkiye Ülke Yardımcısı Zeliha Ünaldı, Australian Professional Leagues, International Tennis Integrity Agency Yönetim Kurulu Üyesi Ebru Köksal, EBRD Ülke Başkan Vekili Şule Kılıç ve Nato İnovasyon Fonu, HSBC Türkiye ve Saran Grubu Yönetim Kurulu Üyesi Ebru Dorman panelist olarak yer aldı.
10. Türkiye Kadın Direktörler Konferansı’nda ‘Kadınlarla Güçlendirilmiş Yönetim Kurulu’ ödülleri de sahiplerini buldu. Son 3 yılı kapsayacak şekilde “Halka Yeni Arz Edilen Şirketlerde Kadınlarla Güçlendirilmiş Yönetim Kurulları” kategorisinde, Smart Güneş Enerjisi Teknolojileri Araştırma Geliştirme Üretim, Sun Tekstil, Hidropar Hareket Kontrol Teknolojileri Merkezi, Anatolia Tanı ve Biyoteknoloji Ürünleri Araştırma Geliştirme, Ünlü Yatırım Holding ve Gelecek Varlık Yönetim şirketlerine ödülleri takdim edildi.
