A Milli futbol takımının Euro 2024’te Avusturya’yı 2-1 yenerek çeyrek finale çıkmasının coşkusu yaşanırken, futbolcular arasında en büyük övgüyü maçın son dakikasında mutlak bir golü kurtaran kalecimiz Mert Günok aldı.
Bu unutulmaz maçın tartışmaları sona ermemişken, Ankara’dan son dakika golü haberi geldi. TÜİK’in açıkladığı yüzde 1,64’lük aylık tüketici enflasyonu, yılın ilk 6 ayındaki birikimli enflasyonun yüzde 24,73’te kalmasını sağladı. Beklentilerin oldukça altında kalan ve sosyal medyadaki önde gelen yorumcuların neredeyse tamamının pek gerçekçi bulmadığı bu oran, emekliler, memurlar ve dolaylı olarak tüm sabit gelirliler için bir son dakika golü yemeye eşdeğerdi. Zira, bu gruplara dahil olan vatandaşların temmuz ayı maaş zamları 6 aylık enflasyona göre hesaplanıyor. Hükümet cephesinden sürpriz bir haber gelmezse, işçi emeklileri maaşlarına yüzde 24,73 zam alırken, enflasyon farkının bir kısmını ocak ayında peşinen almış olan memurlar ve memur emeklileri yüzde 19,30’luk maaş artışıyla yetinecek.
Biz bu golü geçen yıl da yemiştik
Memur ve emekliler geçen yıl da mayıs ayında bir “bedava doğal gaz” golü yemiş ve sıfır düzeyindeki aylık enflasyon 6 aylık birikimli enflasyonu önemli miktarda aşağı çekmişti. Temmuz ayında yüzde 19,77’lik birikimli enflasyonun üzerine refah payı da eklenerek maaşlara yüzde 25 zam yapılmış, hatta memurlara seyyanen 8 bin TL de verilmişti. Ama bedava doğal gaz meselesi olmasa muhtemelen artışlar daha da fazla olurdu.
Bu yılki aylık enflasyon düşüşünün hangi harcama gruplarından geldiğini ise aşağıdaki grafikte görebiliyoruz. Haziran 2024 enflasyonunun yüzde 2’nin altında kalmasını sağlayan gruplar arasında aylık ortalama fiyat değişiminin negatif olduğu giyim ve ulaştırmanın yanı sıra gıda ve alkolsüz içecekler de var.
Baz etkisi devreye giriyor
Bugün açıklanan enflasyon rakamlarıyla birlikte yıllık enflasyon oranında kayda değer bir düşüşün gözlemleneceği bir dönem de başlamış oldu. Önümüzdeki aydan itibaren 2023’ün yaz aylarındaki yüksek aylık enflasyon oranları yıllık enflasyon hesabının dışında kalmaya başlayacak. Bu olumlu baz etkisinin devreye girmesiyle, yıllık enflasyon oranı Merkez Bankası’nın ulaşmayı umduğu yüzde 38-40’lara yaklaşıyor olacak. Bu yılın ikinci yarısında gerçekleşecek olan aylık fiyat artışları aşağıdaki tablodaki oranların ne kadar çok altında olursa, enflasyondaki düşüş de o kadar büyük olacak. Örneğin, yılın ikinci yarısında TÜFE her ay yüzde 1,7 artarsa, yıl sonuna geldiğimizde yüzde 38’lik bir yıllık enflasyona sahip olacağız.
| 2023’ün ikinci yarısındaki aylık tüketici enflasyonu oranları (%) | |||||
| Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık |
| 9,49 | 9,09 | 4,75 | 3,43 | 3,28 | 2,93 |
Enflasyon oranımız hâlâ çok yüksek ama Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek enflasyonun mevsimsel düzeltilmiş üç aylık hareketli ortalamasının yıllıklandırılmış değerinin ima ettiği eğilimin yıl sonu enflasyon hedefiyle uyumlu olduğunu söylüyor. Bunun ne anlama geldiğini bilecek düzeyde ekonomi bilgimiz olmayabilir ama Bakan Bey böyle dediğine göre mutlaka bir geçerliliği vardır. Belki de Arda Güler ve milli takımdaki ağabeyleri Avrupa şampiyonluğuna uzanır ve enflasyonu ve maaşları çok da kafaya takmamaya başlarız.
Cem Başlevent’in tüm yazıları
1973 İstanbul doğumlu olan Prof. Dr. Cem Başlevent, ekonomi alanındaki yüksek lisans ve doktora derecelerini Boğaziçi Üniversitesi'nde almıştır. 2000-2023 yılları arasında İstanbul Bilgi Üniversitesi'nde çalışan Başlevent, halen İstanbul Kültür Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi'nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Akademik çalışmaları bireylerin işgücüne katılımı, politik tercihleri, yaşam memnuniyeti gibi konuları kapsamaktadır.
