E-ticaret sektörü içindeki kavgayı bırakıp büyümeye odaklanmalı

Türkiye’nin e-ticaret sektörü, 2023 yılında %132 büyüme göstererek 1.855 milyar TL’lik satış hacmine ulaştı.

Geçtiğimiz günlerde Iyzico Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Şebnem Dağ Güven, Dogma Alares Kurucu Ortağı Erdal Güner ve ETİD (Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği)  Başkan Yardımcısı Emre Ekmekçi tarafından düzenlenen bir basın toplantısı ile “Türkiye E-ticaret Ekosistem Raporu” açıklandı. Rapor, 2023 yılı için Türkiye e-ticaret sektörü ile ilgili önemli bilgiler içeriyor.

Raporun ayrıntılarına geçmeden önce, e-ticaret düzenlemesine ayrı bir başlık açmak gerekiyor. Çünkü e-ticaret sektöründe bazı büyük oyuncuların pazar payının oldukça yüksek olduğu gözlemleniyor. Bu durum, küçük ve orta ölçekli işletmelerin rekabet edebilme şansını azaltabiliyor ve sektördeki tekelleşme riskini artırabiliyor. Özellikle büyük e-ticaret platformlarının, geniş ürün yelpazesi ve hızlı teslimat hizmetleri gibi avantajları ile pazarın büyük bir kısmını kontrol etmeleri, sektörde rekabeti zorlaştırabiliyor. Türkiye’de yeni uygulanacak e-ticaret düzenlemesi, rekabeti koruyarak tüketiciye daha fazla seçenek sunmak ve piyasada adil bir denge sağlamayı hedefliyor, e-ticaret sektöründe tekelleşmeyi önlemeye yönelik önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

Bu konu hakkında görüşlerini sorduğumuz ETİD Başkan Yardımcısı Emre Ekmekçi, e-ticaret alanının farklı sektörlerde farklı büyüklüklerde işletmeleri kapsadığını ve sağlıklı bir büyüme hedefiyle bütün oyuncuların kendi içindeki çatışmaları bırakıp nasıl global arenada yer alırız diye düşünmesi gerektiğini vurguladı. “Kendi içimizdeki kavgayı bırakıp, e-ticaret içinde yer alan farklı sektörler korunarak ihracat önemli hale gelmeli. İhracatı %1,5’tan %10’lara taşımalıyız” şeklinde sözlerine devam etti.

6 milyar adet e-ticaret işlemi

Rapora dönecek olursak, Türkiye’deki e-ticaret sektörünün hızlı büyümesi 2023 yılında da devam etti. Iyzico, ETİD ve Dogma Alares tarafından hazırlanan Türkiye E-Ticaret Ekosistemi Raporu’na göre, e-ticaret sektörü 2023 yılında %132’lik büyüme kaydederek 1.855 milyar TL’lik bir satış hacmine ulaştı. 2023 yılı boyunca yaklaşık 6 milyar adet e-ticaret işlemi gerçekleşti.

iyzico Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Şebnem Dağ Güven, 2023 yılında %132 büyüyen e-ticaretin 1.855 milyar TL’lik satış hacmine ulaştığını belirterek, Türkiye’deki e-ticaret satış hacminin 2020 yılından bu yana düzenli olarak büyüdüğünü ifade etti. Güven, 2023 yılında %132 büyüyen e-ticaret hacminin 1.855 milyar TL’ye ulaştığını, yaklaşık 6 milyar adet işlem gerçekleştiğini söyledi. Iyzico’nun işlem sayısının 215 milyon, işlem hacminin ise 130 milyar TL’ye yükseldiğini, kartlı ödemelerde e-ticaretin payının 2023 sonunda %27’ye, 2024’ün ilk beş ayında ise %29’a ulaştığını açıkladı.

Güven, “iyzico ile Öde” ödeme yönteminin kullanıcı sayısının %55 artarak 6 milyona ulaştığını ve dijital cüzdanlarının giderek daha fazla tercih edildiğini vurguladı. Iyzico olarak işlem adetlerinin 215 milyon, işlem hacimlerinin ise 130 milyar TL’ye yükseldiğini ifade eden Güven, “Dijital cüzdanımız ‘iyzico ile Öde’ başta olmak üzere birçok yeniliğe imza attık” dedi.

Orta vadeli stratejilerinde paydaşlarına destek olmayı hedeflediklerini belirten Güven, dijital cüzdanlarındaki yeniliklerle bireysel kullanıcılara hızlı ve kolay bir alışveriş deneyimi sunmayı amaçladıklarını söyledi. Ayrıca, üye iş yerlerine finansman, raporlama, nakit yönetimi ve CRM gibi pek çok alanda çözümler sunduklarını da sözlerine ekledi. Dijitalleşmenin ülke ekonomisine katkısına dikkat çeken Güven, KOBİ’lerin büyümesi için onlara destek olmaya devam edeceklerinin altını çizdi.

Raporda öne çıkan başlıklardan biri, ortalama sepet büyüklüğünün %108 artarak 492 TL’ye ulaşması oldu. Kasım ayı, çeşitli kampanyaların etkisiyle, ortalama 795 TL’lik sepet büyüklüğü ile en yüksek harcama yapılan ay oldu. Özel alışveriş günleri arasında Black Friday haftası, ortalama 941 TL’lik sepet tutarıyla yılın en aktif dönemi olarak öne çıktı.

Demografik veriler incelendiğinde, 18-65 yaş aralığındaki tüketiciler arasında 26-35 yaş grubunun toplam e-ticaret hacminin %42’sini oluşturduğu görüldü. E-alışveriş alışkanlığı 35 yaş üstü gruplarda azalma gösterirken, 56-65 yaş grubunda bu oran %2’ye kadar düştü.

Iyzico, ayrıca online platformda alışveriş yaparken tüketicinin satıcı ile arasındaki güven endişesinin de aşılması açısından zamanla daha çok tercih edilen bir ödeme aracı olarak göze çarpıyor. Ödeme güvenliği, kredibilitesi yüksek markalarda daha rahat oluşuyor ve gençler dijital ödeme konusunda anne babalarına göre daha cesaretli bir satın alma davranışı sergiliyor.

Dogma Alares Kurucu Ortağı Erdal Güner, yeni teknolojilerin e-ticaret süreçlerini geliştirdiğini belirtti. Güner, “Türkiye’nin e-ticaret potansiyeli hala yüksek, e-ihracatın önü açılmalı ve kullanıcı firmaların sayısı artırılmalı” şeklinde konuştu.

2023 yılında küresel e-ticaret ödemelerinin %63’ü kripto paralar, ön ödemeli kartlar ve BNPL gibi alternatif ödeme yöntemleriyle gerçekleştirildi. Türkiye, geleneksel ödeme yöntemlerinin kullanımında küresel ortalamanın neredeyse iki katı bir oran sergiledi.

“iyzico ile Öde” yöntemini kullanan satıcılar arasında kredi kartı ile yapılan ödemeler, işlem sayılarının %50’sini, satış hacminin ise %65’ini oluşturdu. Kredi kartı ödemelerinin satış hacmindeki payı, bir önceki yıla göre 12 puan artış gösterdi.

Sektörel bazda incelendiğinde, moda ve aksesuar sektörü toplam işlem hacminin %58,6’sını ve işlem sayısının %50,2’sini oluşturdu. Elektronik ve teknoloji sektörü ise pazar payını artırarak dikkat çekti.

Coğrafi dağılım ve saat dilimlerine göre işlemler

Satıcıların %62,8’ine sahip olan Marmara Bölgesi, satıcı sayısı açısından ilk sırada yer aldı. İstanbul, toplam e-ticaret hacminin %90’ını ve işlem sayısının %77’sini gerçekleştirerek liderliğini sürdürdü.

E-ticaret işlemlerinin saat dilimlerine göre dağılımı incelendiğinde, 15.00-18.00 saatleri arasında işlem yoğunluğunun zirveye ulaştığı, 03.00-06.00 arasında ise en düşük seviyede olduğu gözlendi. İşlemlerin %70’inden fazlası 12.00-00.00 saat diliminde gerçekleştirildi.

ETİD Başkan Yardımcısı Emre Ekmekçi ise, “Türkiye’deki e-ticaret hacmi ABD Doları bazında %64 büyüyerek 78 milyar dolara ulaştı. Genç nüfusun teknolojiye hızlı uyumu ve yapay zeka destekli teknolojilerin etkisiyle e-ticaretin hızla büyümesi bekleniyor” dedi.

2023 Türkiye E-Ticaret Ekosistemi Raporu, sektördeki büyümenin devam edeceğini ve dijital dönüşümün etkilerini artıracağını göstermektedir. Özellikle dijital cüzdan ve alternatif ödeme yöntemlerinin yaygınlaşması, e-ticaret sektöründe önemli bir rol oynamaya devam edecektir. Türkiye’nin genç nüfusu ve teknolojiye olan adaptasyonu, e-ticaretin gelecekteki büyümesi için büyük bir potansiyel sunmaktadır.

2023 Türkiye E-Ticaret Ekosistemi Raporu’nun öne çıkan başlıkları

• Ortalama Sepet Büyüklüğü: 2023 yılında %108 büyüyerek 492 TL’ye ulaştı. Kasım ayı, ortalama 795 TL ile en yüksek sepet büyüklüğüne sahip ay oldu.
• Özel Alışveriş Günleri: Black Friday, 2023 yılında da online alışverişlerde en aktif hafta oldu. Bu dönemde ortalama sepet tutarı 941 TL olarak gerçekleşti.
• Demografik Profili: 18-65 yaş aralığındaki müşteriler içinde, 26-35 yaş grubu toplam e-ticaret hacminin %42’sini oluşturdu.
• Alternatif Ödeme Yöntemleri: 2023 yılında küresel e-ticaret ödemelerinin %63’ü kripto paralar ve BNPL gibi alternatif ödeme yöntemleri aracılığıyla gerçekleştirildi.
• İyzico ile Öde Yöntemi: Kredi kartı ile yapılan ödemeler, satış hacminde %65 pay aldı.
• Sektörel Dağılım: Moda ve aksesuar sektörü toplam işlem hacminin %58,6’sını oluşturdu. Elektronik ve teknoloji sektörü pazar payını artırdı.
• Coğrafi Dağılım: Marmara Bölgesi, satıcıların %62,8’ine sahip olup, İstanbul toplam e-ticaret hacminin %90’ını gerçekleştirdi.
• Saat Dilimlerine Göre İşlemler: İşlem yoğunluğu 15.00-18.00 saatleri arasında zirve yaptı.