Çin’in otomotiv devi BYD’nin Türkiye’de 1 milyar dolarlık yatırım yapacağını açıklamasının ardından gözler bu ülkeye çevrildi ve Çinli yetkililerin diğer temasları da merak edildi.
Türk Çin Kültür Derneği olarak, Çinli yetkililerin yatırım ve iş birliği konularındaki temaslarından medyaya yansıyan haberleri mercek altına aldık. Ajans Press’in 2024 Mayıs-Temmuz aylarını içeren yazılı basın kupürlerini taradık. Çin’in ülkemizde enerji, otomotiv, lojistik, gıda ile turizm alanındaki yapmayı planladığı yatırım ve iş birliği planlarını çıkardık. Bu planları sizin için başlıklar halinde şöyle derledik:
Enerjide ciddi yatırım planları var
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Trakya’da 4 nükleer reaktör inşa etmek için Çinlilerle görüşüyor. Bu konuda yol haritasının hazırlandığı ve nükleer enerji projesine yönelik hükümetler arası anlaşmanın kısa sürede imzalanacağı belirtiliyor. Çin Ulusal Enerji İdaresi, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımızla “Enerji Dönüşümü Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı” imzaladı.
Dünyanın en büyük batarya üreticisi Çinli CATL ile IBT Solar, Türkiye ve bölgede sürdürülebilir enerji sektörü açısından önemli bir iş birliği anlaşması imzaladı. Anlaşma uyarınca yüksek kaliteli ve uzun ömürlü pil ürünleri, hızlı şarj teknolojisi, enerji depolama, Ar-Ge çalışmaları gibi konularda çalışma yapılacak.
Anhui Guoxuan Şirketi Gontion, Yüksek Teknoloji Şirketi ile 30 milyon dolarlık yatırıma ilişkin mutabakat zaptı imzaladı. Bu anlaşma enerji depolama sistemleri ve pil üretimi projelerini kapsıyor. ICBC ise, TOGG ve Çinli akü üreticisinin ortak girişimi dan Siro Şirketi’ne 56,2 milyon dolarlık kredi sağladı.
Dünyanın ilk 7 batarya enerji depolama sistemleri üreticisi arasında yer alan Çinli Hithium, Kontek Enerji’nin yüzde 100 iştirak firması Maxxen Energy’yi hayata geçirip, Aydın Ortaklar Sanayi Bölgesinde 10 bin metrekarelik alanda 25 milyon dolarlık batarya depolama anlaşması imzaladı. Çin’in önemli gruplarından Energy China ve POWERCHINA yetkilileri, Türkiye’de büyük ölçek yenilenebilir, yeşil hidrojen ve madencilik alanlarında yatırım imkanlar arıyor.
Lojistik merkezleri kuracaklar
Şanghay Uluslararası Ticaretin Teşviki Konseyi (CCPIT) ile İzmir Ticaret Odası arasında yeşil enerji, lojistik ve fuarcılık alanlarında görüşmeler yapıldı. İzmir Ekonomi Üniversitesi bünyesinde Sürdürülebilir Enerji Merkezi ve Kemalpaşa Lojistik Merkezi kurulup, dağıtım ve lojistik alanlarında ortak projeler yürütülecek.
Turizmdeki iş birliği imkanları genişliyor
Çin’de Miniatürk açılıyor: Şanghay İşbirliği Örgütü’nün (ŞİÖ) Çin’in Qingdao kentindeki SCO-DA (ŞİÖ Ticari İşbirliği Tanıtım Alanı) yöneticileri İstanbul’da Türk firmalarıyla işbirliği anlaşmaları imzaladı. SCO-DA’nın toplamda 17,5 milyon metrekarelik alanında 20 ülke için özel bölüm tasarlanıyor. Anlaşmalardan biri bu bölümde Türkiye Milli Tanıtım ve Sergi Salonu’nun açılmasını içeriyor. Özel alanda Türkiye’nin tarihi ve turistik mekânlarının tanıtılacağı Miniatürk de açılacak. Türkiye bölümünde hem ülkemiz tanıtılacak hem otantik ürünlerimiz satılacak hem de Qingdao ‘dan Türkiye’ye yatırım çekmek için lobicilik de yapılacağı belirtiliyor.
Çin’in Taiyuan şehrinden Ekolojik Kültür turizmi gösteri bölgesi parti çalışma komitesi sekreter yardımcısı başkanlığında 10 kişilik heyet, Kapadokya’da yatırım için nabız yokladı. Çinliler Avanos ilçesinde yatırım yapmayı planlıyor. Çin’den gelen 15 kişilik tur operatörü heyeti, Antalya Büyükşehir Belediyesi’ni ziyaret ederek Çin ve Antalya arasında hava köprüsü kurularak doğrudan seferlerin başlatılması gerektiğini bu konuda iş birliğine açık olduklarını söylediler.
Çin’in en büyük havayollarından China Southern, Air China, China Eastern Airlines ve Covid-19 döneminde uçuşlarına ara veren Sichuan Airlines İstanbul’dan Çin seferlerine başladı. Önümüzdeki günlerde Hainan Airlines ve Air Makao’nun da Türkiye’den uçuş başlatma planları bulunuyor. İstanbul Havalimanı işletmecisi İGA, Sichuan Havayolları ve Sichuan Havalimanlarıyla iş birliği anlaşması imzaladı. İGA yönetimi geçen yıl ülkemize yaklaşık 220 bin Çinli turist havalimanımızdan giriş yaptığını, önümüzdeki 2-3 yıl içinde Türkiye’ye Çin’den gelen turist sayısında 1 milyona ulaşmayı hedeflediklerini açıkladı.
İpek Yolu Şehirleri Turizm İttifakı üyeleri, ilk kez yurtdışına taşınan İstanbul’daki toplantıda buluştu. İpek Yolu Şehirleri Uluslararası Turizm İttifakı Konferansı’nın (ITASRC) üyelerinin toplantısına İBB ve Visit Istanbul ev sahipliği yaptı. Bu buluşmada Çinli turist sayısının yıl sonunda 130 milyonu aşabileceği, geçen yıl yurt dışında toplam 196 milyar dolarlık harcama yapıldığı ve Türkiye’nin ortaya çıkan bu pazardan yararlanması gerektiği vurgulandı.
Çin’de 5 milyonu aşkın takipçisi bulunan sosyal medya fenomeni Dahu ve Aıxia ailesi, Gülbirlik ve Rosense’nin misafiri olarak Isparta’yı ziyaret etti. Isparta’dan canlı yayın yapan fenomenler, gül hasadını tanıtıp Çinli turistleri Isparta’ya gelmeye davet etti.
Otomotivdeki yatırım planları devam ediyor
Çinli otomotiv devi BYD’nin 1 milyar dolar yatırımla Manisa’da inşa edeceği fabrikanın ayrıntıları ortaya çıktı. Çok hızlı hareket eden bir marka olarak bilinen BYD yönetimi üretimi 2026 yılının sonuna kadar tamamlayacak. Şirket yönetimi yıl sonunda bayi sayısını 20’ye çıkarmayı hedefliyor.
Bu arada basında Chery, MG, DFSK, Skywell ve SWM’nin de Türkiye’de üretim için Ankara ile pazarlık yaptığı haberleri yer aldı. MG markasının Türkiye distribütörü Doğan Trend Otomotiv yönetimi, MG’nin Avrupa’da planladığı tesislerin ilkinin Türkiye’de olması için çalıştıklarını söylüyor.
Chery Türkiye yönetimi Türkiye’de fabrika inşasının ve üretimin fizibilite analizine başladıklarını duyurdu. Bunun üzerine Çorum Sivil Toplum Gönüllüleri Derneği (ÇOSTOG) yönetimi kentin milletvekilleri, siyasi partileri, Valiliği, Belediyeyi, Ticaret ve Sanayi Odası’nı ve STK’ları bu fabrikanın Çorum’da kurulması için lobi yapmaya çağırdı.
Çinli Qingdao Keling Motor Teknolojisi Grubu, yerel ortaklıklarla Diyarbakır’da elektrikli otobüs üretmek istiyor. Çinli grup ilk etapta tamamen montajla elektrikli otobüs üretmeyi, ardından da yedek parça ve ekipman üretimine geçmeyi planlıyor. Firma yetkilileri bin 500 kişiyi istihdam edilecekleri fabrika için, OSB yönetiminden 00 dönüm arazi istedi.
Gıdadaki iş birliği imkanları değerlendiriliyor
Çin’in Liaoning eyaleti Anshan şehri Belediye Başkanı beraberindeki heyetle, İstanbul Ticaret Odası’nı (İTO) ziyaret etti. Türk şirketleriyle iş birliği yapmak istediklerini belirten heyet üyeleri, İTO’dan bu konuda köprü olmasını talep etti. İTO 23-28 Eylül 2024’te sektörel ticaret heyeti programı yaptı. Program, Çin Halk Cumhuriyeti’nin Guanco şehrinde ‘Food to China Fuar’ıyla eşzamanlı olarak gerçekleştirilecek. Fuara Türkiye’den şekerleme, bisküvi atıştırmalık kuru meyve, kuruyemiş, tüketime hazır gıda üretici firmalarının yöneticileri katılıp, hem ürünlerini tanıtacak hem de iş birliği ve ortaklıklar konusunda görüşmeler yapacak.
