Yurt içinde geçen haftanın en önemli verisi TCMB’nın faiz kararı idi. Beklentiler dahilinde 500 baz puanlık artırımla %35 seviyesine yükselen politika faizi mevcut enflasyon görünümüne baktığınızda en az %40 seviyelerinde yılı tamamlayacak gibi görünüyor. Çünkü 2024 yılı enflasyon beklentisi bu seviyelerde. Bu beklenti ortamında mevduatların da 2024 yılında %40-45 aralığında olma ihtimali oldukça yüksek. Enflasyon seviyesindeki mevduat paranızın değerini korumak dışında ciddi bir kazanç yaratmayacak gibi görünüyor. İşte bu nedenle mevduat normal şartlarda hâlâ borsa alternatifi olamayacak gibi görünüyor.
Olaya bir de şirketler açısından bakalım. TCMB tarafından haftalık olarak açıklanan son faiz verisinde ticari kredi faizi %48 seviyesinde. Tabii mevduatın %40-45 olduğu ortamda kredi faizleri elbette bu seviyenin üzerinde olacak. Bu oran 2024’te %50 üzerinde olacaktır ve şirketlerde ciddi bir finansman maliyeti oluşturacaktır. Bu da fiyatlara yansıyacak, hem enflasyon hem de satış tarafında sorunlar yaratacaktır. İşte bu yüzden net nakit pozisyonu fazla olan şirketlerin Borsa İstanbul’da işlem gören hisseleri 2024’te daha iyi performans gösterecektir.
Kuruşları kim kullanıyor?
Geçtiğimiz hafta sonunda Cumhuriyetimizin 100. kuruluş yılını kutladık. Son yıllarda halkın katılımının en yüksek olduğu bir bayramı geride bıraktık. Önemli günlerde özellikle hatıra para basarak Darphane tarafından da o günün önemi vurgulanmış olur. Ancak mevcut kullanılan paralar üzerinde değişikliklerle hatıra para basılırdı. Şimdi ne oldu? Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100’üncü yılı için 5 TL madeni tedavül hatıra parası basımı gerçekleştirildi. 29 Ekim’de tedavüle giren 5 TL madeni hatıra paralar, bir defaya mahsus 100 milyon adet basıldı. Yani 500 milyon TL piyasaya sürülmüş oldu. Bunun hatıra para olmanın dışında yeni büyük miktarlı madeni para basma olduğunu görüyorum. Peki, aşağıdaki paraları gündelik hayatta hangimiz kullanıyoruz?
Bunların tedavülden kaldırılmayıp, yan yollarla ve bahanelerle yüksek miktarda madeni para basılması yüksek enflasyon algısı oluşmaması için kullanılan bir yöntem midir? Aynı durum banknotlar içinde geçerli.
Yukarıdaki tabloda Eylül rakamları ile yaklaşık 452 milyar TL olan tedavüldeki banknotların içinde 200 TL tutarı 300 milyar TL’yi geçerek %67’ye yaklaştı. Arjantin’de ekmek için bir torba dolusu para ödeyenlerin haberini okumuştuk. O derecede olmasa da bizde de ev, otomobil alımı gibi işlemlerde büyük torba ihtiyacı artıyor.
Ama olaya iyi tarafından bakalım. Maaşlar cüzdanlara sığmaz ya da zorunlu kart kullanımı ile kayıt dışının önüne geçilir. Ne dersiniz?
Pamukkale Üniversitesi İİBF İşletme bölümünden 2001 yılında mezun oldu. 20 yılı aşan iş hayatında aralıksız olarak çeşitli aracı kurumlarda müşteri temsilcisi, yatırım uzmanı ve kıdemli yatırım uzmanı olarak çalıştı. Son 11 yıldır Osmanlı Yatırım'da Finansal Ürünler Danışmanı olarak görev yapmaktadır. Bazı ekonomi televizyonları ve YouTube kanallarına konuk olarak finans piyasaları ve borsa ile ilgili görüşlerini paylaşmaktadır.
