Avrupa Dış İlişkiler Konseyi (ECFR) ve Avrupa Kültür Vakfı (ECF) tarafından hazırlanan rapora göre, geçen yıldan oylama kalıpları ve anket verileri, AB’nin nihayetinde Avrupa projesine meydan okuyabilecek daha etnik, dar görüşlü ve yabancı düşmanı bir “Avrupalılık” anlayışına doğru ilerlediğini gösteriyor.
Avrupa Dış İlişkiler Konseyi (ECFR) ve Avrupa Kültür Vakfı (ECF) tarafından hazırlanan rapor, blok genelinde üç temel “kör nokta” belirliyor ve bunların kesişiminin AB duygusunu aşındırma veya kökten değiştirme riski taşıdığını savunuyor.
Sadece Guardian ile paylaşılan rapor, AB’nin politikalarının bariz “beyazlığı”, gençlerin düşük katılımı ve Orta ve Doğu Avrupa’daki sınırlı Avrupa yanlılığının, bloğun orijinal temel değerleriyle çelişen bir Avrupa duygusunu şekillendirebileceğini savunuyor.
Raporun yazarı ve kıdemli bir ECFR politika uzmanı olan Pawel Zerka, “Mario Draghi, rekabet gücünü kaybeden bloğun ekonomisini canlandırma ihtiyacına odaklanarak Brüksel’deki sohbete hakim oldu” dedi.
‘Ekonomi AB’nin motoruysa Avrupa duygusu onun yakıtıdır’
Pawel Zerka, “Ancak ekonomi AB’nin motoruysa, o zaman ‘Avrupa duygusu’ onun yakıtı olarak görülmelidir. Ve şu anda Avrupa duygusuna olan şey acil ilgi gerektiriyor – aksi takdirde yakıtımız bitme veya kirli yakıtla çalışma riskiyle karşı karşıya kalırız.” diye konuştu.
Zerka, “Avrupa duygusunu” ortak bir alana ait olma, ortak bir geleceği paylaşma ve evrenselcilik, eşitlik ve laiklik olarak tanımladığı ortak değerlere abone olma duygusu olarak tanımlıyor ve bunların giderek daha fazla sorgulandığını savunuyor.
Savaşlar ve seçimlerle geçen bir yıla rağmen, türünün üçüncüsü olan raporda, anketlerin istikrarlı bir şekilde, hemen hemen her AB üye ülkesinde çok sayıda vatandaşın bloğa güvenmeye devam ettiği, geleceği konusunda iyimser olduğu ve bloğa bağlılık hissettiği belirtiliyor.
Rapora göre güçlü bir Avrupa duygusu kanıtlandı
Raporda, bu yılki Avrupa parlamentosu seçimlerinde nispeten yüksek olan yüzde 51’lik katılım ve 27 ulusal hükümetin büyük çoğunluğunun bakış açısı ve politika olarak Avrupa yanlısı olmaya devam etmesiyle güçlü bir Avrupa duygusunun da kanıtlandığı belirtildi.
Ancak, özellikle renkli insanlar ve Müslümanlar ile Orta ve Doğu Avrupa’daki insanlar olmak üzere giderek artan sayıda insanın AB’de “dışlanmış”, “hayal kırıklığına uğramış” veya “ilgisiz” hissettiği ve genç seçmenlerin AB’yi “çok beyaz”, “çok batılı” veya “çok ilgisiz” olarak gördüğü belirtildi.
Raporda, renkli Avrupalıların 7 Ekim’de Hamas’ın İsrail’e saldırısından bu yana yabancı düşmanı söylemlerde büyük bir artışa maruz kaldığı ve Müslümanların çoğu hükümetin İsrail’e verdiği destekten dolayı kendilerini yabancı hissettikleri belirtildi.
Avrupa kurumları içinde sınırlı çeşitliliğe değiniliyor
Fransa, İtalya, Belçika, Avusturya ve Macaristan’daki Avrupa seçimlerinde aşırı sağ partilerin birinci sırayı alması ve Hollanda ve Almanya’daki güçlü performansları da göç karşıtı söylemde keskin bir artışa yol açtı.
Raporda, Almanya’da aşırı sağcıların sığınmacıları ve yabancı kökenli Alman vatandaşlarını sınır dışı etme planı, AfD ve İtalya’nın Lega’sı gibi grupların Müslüman karşıtı söylemleri ve “yabancı düşmanı bir dünya görüşünün” kademeli olarak ana akıma dahil edilmesiyle ilgili tartışmalara değiniliyor.
Ayrıca, “Avrupa kurumları içindeki sınırlı çeşitliliğe” dikkat çekilerek, Avrupa Parlamentosu üyelerinin yalnızca yüzde 3’ünün ırksal ve etnik azınlıklardan geldiği, AB nüfusunda ise bu oranın yüzde 10 olduğu ve birçok ülkenin beyaz olmayan aday gösteremediği belirtiliyor.
Zerka, “Avrupa Parlamentosu’nun ‘beyazlığı’, örneğin şarkıcı Aya Nakamura’ya yönelik aşırı sağcı tepkilere rağmen, Avrupa futbol şampiyonaları, yaz olimpiyatları ya da Eurovision şarkı yarışması karşısında öne çıkıyor” ifadelerini kullandı.
Raporda, Orta ve Doğu Avrupa’daki ılımlı Avrupa yanlılığının da giderek artan bir endişe olduğu, bölgedeki 11 ülkeden yedisinde Avrupa seçimlerine katılımın yüzde 40’ın altında olmasıyla, soğumuş bir coşkunun yansıtıldığı belirtildi.
Veriler, bazı Orta ve Doğu Avrupalıların AB üyeliğinin gerçek faydalarından hayal kırıklığına uğradığını, Slovakya, Çek Cumhuriyeti ve Hırvatistan gibi ülkelerdeki seçim sonuçlarının ise Avrupa şüpheciliğinin giderek normalleştiğini gösterdiğini ortaya koydu.
