Bitcoin cüzdanları, kripto dünyasında kullanıcıların güvenli, hızlı bir şekilde işlem yapabilmelerini sağlayan temel araçlardır. İşlevlerini anlayarak, nasıl kullanılacağını bilmek ve doğru sağlayıcıyı seçmek, kripto deneyiminizi önemli ölçüde iyileştirebilir. Bitcoin, ödeme aracı olarak yaygınlaştıkça, Lightning Network gibi yenilikçi çözümlerle en iyi kullanıcı deneyimini sağlayacak cüzdanların gelişimi önemli bir yarışa dönüşüyor.
Lightning Network ölçeklenebilirliğini önemli ölçüde artırmak için önde gelen kripto varlık birimi Bitcoin üzerinde çalışan “ikinci katman” ödeme protokolüdür. İki taraf arasında anında ve ucuz BTC ödemelerini mümkün kılmak için tasarlanmıştır. Katılımcı düğümler arasında “ödeme kanalları” ağı içerir. Temel blok zincirindeki onayları beklemek zorunda kalmadan birbirleriyle anında ödeme yapmalarına olanak tanır.
Ödeme kanalı kapatıldığında tüm işlemleri büyük bir işlem olarak ağa kaydedilir. BTC’nin kanallar arasında aktarılması sürecini kolaylaştırmak için Lightning cüzdanları oluşturuldu. Cüzdanlar özünde, Bitcoin ağının ilk katmanında LN ödemelerini almak için bir kanal açan işlevselliğe sahip klasik Bitcoin cüzdanlarıdır. Bazı hizmetler kullanıcıların manuel olarak kanal oluşturmasını gerektirirken birçok Lightning cüzdanı, müşterilerine mümkün olan en iyi deneyimi sunmak için süreci otomatikleştirir. Örneğin; NRIA’da bilgisayar bilimcisi ve araştırmacı olan Thomas Voegtlin tarafından 2011 yılında kurulan Electrum, en uzun süredir devam eden Bitcoin cüzdan projelerinden biridir. Proje, başlangıcından bu yana diğer cüzdanların karşılaştığı yavaşlık, karmaşıklık sorunlarını çözmeye odaklandı. Zaman geçtikçe geliştiricileri, kullanıcıları için yeni özellikler entegre ederek yıldan yıla yenilik yapmaya devam ediyor. Ayrıca yazılımı MIT lisansı altında açık kaynaktır. Çeşitli donanım cüzdanları ve diğer Bitcoin yazılımlarıyla (istemcileriyle) uyumludur. Electrum tarafından geliştirilen işlevler arasında, hızlı ve daha düşük ücretlerle Bitcoin gönderip almanıza olanak tanıyan Lightning ağı üzerinden yapılan ödemeler de yer alıyor. iOS ve Android kullanan cep telefonlarına yönelik versiyonları da bulunmaktadır.
Electrum kullanmanın avantajları
Simple Payment Verification (SPV) tekniği kullanarak işlemleri doğrular. SPV yöntemi, tam düğüm (full node) kullanmaya kıyasla daha az güvenli olabilir ancak hızlıdır. Genellikle yeterli güvenlik sağlar. İşlemleri doğrulamak için rastgele sunucuları kullanır ve tam düğüm yerine merkezi sunuculara güvenir. Bitcoin Core tam düğümü kadar güvenli olmasa da ekstra bir güvenlik katmanı ekleyen iki adımlı doğrulama (2FA) uygulanır. Açık kaynaktır, yani herhangi bir geliştirici kodu inceleyebilir, güvenlik açıklarını arayabilir. Ödeme adreslerini değiştirerek işlem casusluğunu önler. Ancak kullanıcının her ödemede yeni bir adres kullandığından emin olması gerekir. Basit, gezinmesi kolay bir ara yüzü vardır. Her seviyeden kullanıcı için erişilebilir. Kullanıcıların ödediği komisyonlar üzerinde kapsamlı kontrol sunar. Deneyimi özelleştirmenize ve ek işlevsellik eklemenize olanak tanıyan çok çeşitli eklentilere sahiptir. Belirli işlemlere güvenlik katan çoklu imza işlemleri de gerçekleştirilebilir. Gizliliği artırmak ve IP adresini gizlemek için Tor ağına bağlanmanıza imkan sağlar.
Lightning Network üzerinden ödeme örneği
Öncelikle, kullanılan cüzdanların Lightning Network desteği sunması gereklidir. İki taraf (Ali ve Ayşe), belirli miktar Bitcoin’i önceden kilitleyerek blockchain üzerinde kayıt gerektirmeyen bir “kanal” oluşturur. Bu işlem, yalnızca Lightning Network’te tanımlanır. Güvenliği sağlamak ve blok zincirine bir teminat sağlamak amacıyla Bitcoin ağının ilk katmanında (yani ana blok zincirinde) kaydedilir. Ali ve Ayşe, cüzdanlarında birbirlerini tanıyacak şekilde, genellikle cüzdanlarının Lightning Network adresleri aracılığıyla bağlantı kurarlar.
Bağlantı kurma yöntemleri
QR kod tarama: Cüzdanlar, kullanıcıların birbirlerini tanıyabilmesi için QR kodu kullanır. Örneğin, Ali, Ayşe’nin Lightning adresini içeren QR kodunu tarayarak bağlantıyı oluşturur.
Paylaşılan bağlantılar: Alternatif olarak, Ali ve Ayşe bir bağlantı URL’si veya özel anahtar ile de ilişki kurabilir. Bağlantı kurulduktan sonra, Ali ve Ayşe, belirli miktarda Bitcoin göndererek kanalı açmış olur. İşlem blockchain’e kaydedilmez. Lightning Network üzerinde bir ödeme kanalı olarak etkinleştirilir. Kanal açıldıktan sonra her iki taraf da kanal üzerinden işlem yapabilir. Kanal kapanana kadar yapılan işlemler yalnızca Lightning Network üzerinde gerçekleşir ve ana blok zincirine yansımaz.
Electrum kullanmanın dezavantajları
Uzun bir geçmişe sahip bir proje olmasına rağmen geçmişte bazı güvenlik açıkları yaşamıştır. Geliştiriciler genellikle yamaları yayınlamakta hızlı olsalar da risklerden kaçınmak için cüzdanı güncel tutmak çok önemlidir. İşlemleri doğrulamak için merkezi sunucuları kullanır. Bu sunucular, kullanıcılarının ödemeleri ve IP adresleri hakkındaki verileri bilebilir. Tam Bitcoin Core düğümlerine doğrudan bağlanmaz; gerekli olan bu bağlantıyı yürütmek için cüzdan kendi sunucularını kullanır.
Bitcoin Lightning cüzdanlarını yazıda Electrum örneği üzerinden inceledik. Electrum, Bitcoin ödemelerini hızlı ve düşük ücretle gerçekleştirmek için Lightning Network’ü desteklese de, Taproot gibi bazı yeni gelişmeleri henüz sunmamaktadır. Taproot desteği sağlayan diğer Bitcoin cüzdanları arasında Bitcoin Core, Wasabi Wallet, Green Wallet, Samourai Wallet gibi seçenekler bulunmaktadır. Electrum’un sürekli yenilikler eklemesi, kullanıcı dostu yapısıyla, birçok kullanıcı için hâlâ güvenilir ve tercih edilen cüzdan olarak öne çıkmaktadır.
Kripto ekosisteminde ihtiyaçlarınıza en uygun cüzdanı bulmak için kendi araştırmanızı yapmanız önemlidir.
İletişimci ve yazar Rachel Aysen Odacıoğlu, Türkiye'de bir kripto platformunda basın, proje ve halka ilişkiler görevini üstlendi. Kripto paralarla ilgili etkinlikler gerçekleştirdi. Çeşitli konularda dergilere yazılar yazdı. Aynı zamanda Türkiye'nin tanınmış markaları, global lüks markalara iletişim danışmanlığı görevini halen sürdürmektedir.
