TÜİK Ar-Ge faaliyetlerine yönelik toplam vergi teşvikinin 2022 yılında 26 milyar 169 milyon TL iken %126,7 artış göstererek 2023 yılında 59 milyar 332 milyon TL olduğunu açıkladı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun yaptığı açıklamaya göre, dolaylı Ar-Ge teşviklerinden yararlanan girişimler, 34 milyar 810 milyon TL ile en fazla kurumlar vergisi desteğinden faydalandı. Bu vergi desteğini sırasıyla 23 milyar 661 milyon TL ile gelir vergisi stopaj teşviki, 815 milyon TL ile gelir vergisi desteği, 46 milyon TL ile katma değer vergisi (KDV) desteği izledi.
Ar-Ge teşviklerinin %60,1’inin kurumlar vergisi, gelir vergisi ve KDV’den deldiği görüldü
Beyan edilen Ar-Ge harcamalarına göre sağlanan dolaylı Ar-Ge teşviklerinin %60,1’inin kurumlar vergisi, gelir vergisi ve KDV’den; %39,9’unun ise gelir vergisi stopaj desteğinden geldiği görüldü.
Dolaylı Ar-Ge teşviklerinin, mali ve mali olmayan şirketlerin Ar-Ge harcaması içerisindeki payı 2009 yılında %13,3 iken 2023 yılında %24,1’e yükseldi. Mali ve mali olmayan şirketlerin Ar-Ge harcaması 2009 yılında 3,2 milyar TL iken, bu harcamalar 2023 yılında 246 milyar TL’ye ulaştı.
Ar-Ge faaliyetlerine yönelik vergi teşviklerinden yararlanan girişim sayısı 2023 yılında 9 bin 30 oldu. Teşviklerden yararlanmak için beyanname veren girişimler ana faaliyetler göre incelendiğinde ilk üç sırayı, 4 bin 575 ile bilgi ve iletişim, 2 bin 148 ile imalat sanayi ve bin 291 ile mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler aldı.
Harcama ve yararlanılan teşvik tutarlarında imalat sanayi ilk sırada yer aldı
Girişimlerin destekten yararlanmak için beyan ettikleri Ar-Ge harcama tutarı 146 milyar 558 milyon TL olarak hesaplandı. Beyan edilen harcama tutarlarında imalat sanayi %49,5 ile en büyük paya sahip olurken, bu sektörü %37,9 ile bilgi ve iletişim, %4,2 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı izledi.
Ana faaliyeti imalat sanayi olan girişimlerde 72 milyar 516 milyon TL olan tutarın %33,1’inin motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı; diğer ulaşım araçlarının imalatında, %26,2’sinin bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatında, %14,2’sinin ise elektrikli teçhizat imalatında faaliyet gösteren girişimler tarafından beyan edildiği görüldü.
Dolaylı Ar-Ge teşvikleri girişimlerin ana faaliyet alanlarına göre analiz edildiğinde, 59 milyar 332 milyon TL olan tutarın %43,2’sinin imalat sanayinde, %42,6’sının bilgi ve iletişimde, %5,0’ının ise mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetlerde faaliyet gösteren girişimlere ait olduğu gözlendi.
Küçük ve orta büyüklükteki girişimler dolaylı Ar-Ge teşviklerinin %36,1’inden yararlandı
Dolaylı Ar-Ge teşviklerinden yararlanan girişimler büyüklük gruplarına göre ele alındığında, 9 bin 30 girişimin %88,0’ının küçük ve orta büyüklükteki işletmeler (KOBİ) olduğu görüldü. Girişim sayısı bakımından Ar-Ge teşviklerinden yararlanan büyük ölçekli girişimlerin payı %12,0 iken bu girişimler dolaylı Ar-Ge teşviklerinin %63,9’undan yararlandı.
KOBİ’lerin dolaylı Ar-Ge teşviklerinden yararlanma oranı %36,1 oldu. Büyüklük gruplarına göre incelendiğinde, KOBİ’lere sağlanan 21 milyar 409 milyon TL olan dolaylı Ar-Ge teşvik miktarının %51,0’ının orta ölçekli, %37,2’sinin küçük ölçekli ve %11,7’sinin ise mikro ölçekli girişimlere sağlandığı gözlendi.
