Anadolu ÜPAK Genel Müdürü Ali Cem Suca, Ekonomi Gazetecileri Derneği (EGD) toplantısında tarım sektöründe finansmanın önemi ve lisanslı depoculuk sisteminin gelişimi hakkında bilgiler verdi. TOBB’un İstanbul’daki Genel Merkezi’nde düzenlenen toplantıda Ali Cem Suca, Türkiye’nin tarımsal üretimindeki en büyük sorunlardan biri olan gıda güvenliği ve gıda enflasyonu vurguladı. Pandemi ve Ukrayna savaşının etkileriyle birlikte tarımsal üretimin stratejik öneminin bir kez daha anlaşıldığını belirten Suca, tarımda sürdürülebilirliğin sağlanması ve finansmanın doğru yönetilmesi gerektiğini not etti. Suca, “Tarım sektöründe üretici daha hasada girmeden borçlanıyor. Bu nedenle finansman bacağı en kritik aşama. Bankacılık sektörü de bu anlamda üreticiyi tam olarak destekleyemiyor” dedi.
Türkiye’de lisanslı depoculuğun gelişimi için daha fazla özel sektör yatırımı gerekiyor
Tarım sektöründeki kayıtdışılığa dikkat çeken Suca, lisanslı depoculuk sisteminin bu sorunun çözümünde kritik bir role sahip olduğunu belirtti. Tarımsal ürünlerin kayıt altına alınması, depolama şartlarının iyileştirilmesi ve piyasanın şeffaf hale getirilmesi için lisanslı depoculuğun yaygınlaşması gerektiğini ifade eden Ali Cem Suca, Amerika’dan alınan bu modelin, Avrupa’da kooperatiflerle yürütüldüğünü belirterek, Türkiye’de lisanslı depoculuğun gelişimi için daha fazla özel sektör yatırımı gerektiğini söyledi. Suca, 2005’te Türkiye’de lisanslı depoculuk sisteminin uygulanmaya başlamasından bu yana bazı bölgelerde, özellikle Trakya’da bu sistemin tanındığını ancak üreticilerin hâlâ yeterli bilgiye sahip olmadığını belirtti. TMO (Toprak Mahsulleri Ofisi) ve TOBB (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği) tarafından oluşturulan ilk lisanslı depo anonim şirketinin bu alanda önemli bir adım olduğunu belirten Suca, “Buğday, arpa, mısır, ayçiçeği dışında diğer stratejik ürünler için de lisanslı depoculuk sistemine geçmemiz gerekiyor. Zeytin, fındık, pamuk gibi ürünlerin de bu sisteme dahil edilmesi şart.” diye konuştu.
Tarımsal ürünler depolandıktan sonra elektronik ortamda alım satım yapılabiliyor
Ali Cem Suca, Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) sisteminin tarımsal ürünlerin güvenli bir şekilde saklanması ve ticaretinin kolaylaştırılması açısından büyük önem taşıdığını vurguladı. ELÜS sayesinde tarımsal ürünler depolandıktan sonra elektronik ortamda alım-satım yapılabiliyor ve üretici, ürünü istediği zaman satma imkanına kavuşuyor. Bu sistemin, üreticiyi aracıdan bağımsız hale getirdiğini ve kayıt dışılığı ortadan kaldırdığını belirten Suca, “ELÜS ile lisanslı depoculuk sistemi yaygınlaşırsa, tarımsal ürünlerin fiyatlarının daha istikrarlı hale geleceğini ve gıda enflasyonunun uzun vadede düşeceğini düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.
Tarımsal ürünlerin ticaretini daha güvenli ve sürdürülebilir hale getirecek
Ali Cem Suca, Anadolu ÜPAK olarak aracı kurumların devreye alınmasının önemine de değindi. Bu sistemle birlikte bölgesel ürün piyasası aracı kurumlarının yatırımcı tabanını genişleteceğini ve ELÜS kullanımını yaygınlaştıracağını belirtti. Aracı kurumların, müşteri emirlerini en iyi şekilde gerçekleştirme yükümlülüğüyle hareket edeceğini ve piyasanın şeffaflığına katkıda bulunacağını ifade eden Suca, “ÜPAK aracılığıyla ürünlerin lisanslı depolarda saklanması ve yatırımcıların TÜRİB (Türkiye Ürün İhtisas Borsası) üzerinden alım-satım yapabilmeleri sağlanacak. Bu sistem, tarımsal ürünlerin ticaretini daha güvenli ve sürdürülebilir hale getirecek” diye konuştu.
Üretimde sürdürülebilirlik sağlanmalı ve çiftçiler desteklenmeli
Toplantıda, gıda güvenliği konusunun stratejik bir önem taşıdığı vurgulandı. Özellikle küresel iklim değişikliği, rekolte tahminleri ve arz güvenliği gibi faktörlerin tarımsal üretim üzerindeki etkileri değerlendirildi. Suca, Türkiye’nin gıda üretiminde kendine yetebilmesi gerektiğini belirterek, “Pandemi ve Ukrayna savaşında gıda güvenliğinin ne kadar önemli olduğunu gördük. Üretimde sürdürülebilirlik sağlanmalı ve finansman modelleriyle çiftçiler desteklenmeli” mesajları verdi.
Anadolu ÜPAK’ın sunduğu hizmetler, tarım sektörünün finansman ihtiyaçlarını karşılamak ve ürün güvenliğini sağlamak için büyük bir fırsat olarak değerlendiriliyor. Lisanslı depoculuk sistemi, hem tarım ürünlerinin kayıt altına alınmasını hem de piyasanın şeffaf ve sürdürülebilir hale gelmesini sağlayarak, Türkiye’nin gıda enflasyonunu kontrol altına alma hedefinde önemli bir rol oynayacak. Aracı kurumların devreye alınmasıyla birlikte ELÜS sistemi de daha geniş kitlelere ulaşacak ve tarım sektörünün finansal yapısına katkı sunacak.
