Yenilenebilir enerji alanında 1993 yılından bu yana faaliyet gösteren Enda Enerji Holding A.Ş. (Enda) Genel Müdürü Metin Tuncay, Ağustos ay sonu itibarıyla Türkiye’nin 8 aylık toplam elektrik tüketiminin 230 bin 540 gigavatsaat (GWh) olduğunu bildirdi. Yılın ilk 8 aylık toplamında bir önceki yıla kıyasla elektrik tüketiminde ortalama yüzde 6,4 artış gerçekleştiğine dikkat çeken Tuncay, Ocak-Ağustos döneminde elektrik tüketiminde geçen yıla göre aylık bazda en yüksek artış oranının yüzde 15,2 ile haziranda ayında kaydedildiğini belirtti.
TEİAŞ verilerine göre de temmuzda yüzde 9 artışla 34 bin 105 GWh’ı bulan tüketim aylık bazda tarihi rekor seviyeyi gördü. Mevsim normallerinin üzerinde yaşanan yüksek hava sıcaklıkları ve soğutma ihtiyacı bu artışın en büyük nedeni oldu. Küresel ısınma nedeniyle hali hazırda dünya genelinde tüm otoritelerin ana gündem maddesi olan sürdürülebilir kaynaklara yönelim önümüzdeki dönemde daha da artacak. Türkiye’de son 10 yılda yenilenebilir enerjiye süratle odaklanılması bizi diğer ülkelerden ayrıştırıyor. Yeşil enerji dönüşümünde dünyanın önde gelen ülkelerinden biriyiz” diye konuştu. Tuncay, Ağustos 2024 itibarıyla 113.897 MW olan toplam kurulu gücün yüzde 58,9’unu Fosil yakıt harici kaynakların oluşturduğunu ve bu kapasite ile Türkiye’nin dünyada 12. sıraya yükseldiğini vurguladı.
Yenilenebilir enerjinin üretimdeki payı da artıyor
Artan tüketimin yerli ve yenilebilir enerji kaynaklarının önemini artırdığını Metin Tuncay, Türkiye’nin elektrik üretiminde yenilenebilir kaynakların payının hızla büyüdüğüne dikkat çekti. Tuncay şunları söyledi: “Ağustos sonu itibarıyla Türkiye’nin elektrik üretimindeki kurulu gücü 113 bin 897 MW düzeyine ulaştı. Üretim santrali sayısı ise ağustos sonunda lisanssız santraller dâhil 31 bin 166’ya yükseldi. Kurulu gücün yüzde 28,3’ü hidroelektrik enerji, yüzde 21,7’si doğal gaz, yüzde 19,2’si ithal ve yerli kömür, yüzde 10,8’i rüzgâr, yüzde 16,2’si güneş, yüzde 1,5’i jeotermal ve yüzde 2,4’ü ise diğer kaynaklar şeklinde dağılım gösteriyor. Yenilenebilir enerjide kapasite artışının yanı sıra üretimdeki pay da yükseliyor. Yenilenebilir enerjinin toplam üretim içerisindeki payı Temmuz ayında yüzde 43,9, Ağustos ayında ise yüzde 40,2 seviyesinde gerçekleşti. Aynı dönemde sadece rüzgâr ve güneş enerjisi santrallerinden elde edilen elektriğin oranı sırasıyla yüzde 21,1 ve yüzde 19,9 olarak kaydedildi. Özetle, 12. Ulusal Kalkınma Planı doğrultusunda elektrik üretimindeki yenilenebilir enerji payının yüzde 50’ye yükselmesi hedefinde hızla yol alıyoruz.”
Avrupa’da 5’inci, dünyada 12’nci sıradayız
Son 10 yıldaki yenilenebilir enerji yatırımlarının Türkiye’yi dünyadaki yeşil enerji dönüşümünde ön sıralara taşıdığını ifade eden Tuncay, “Yenilenebilir enerji kapasitesi bakımından dünyada 12’nci konumdayız. Avrupa’da kurulu yenilenebilir enerji kapasitesi 2011’den bu yana yüzde 6,6 artarak 2022’de 765 GW’a ulaşırken, Türkiye, güncel verilerle Avrupa’nın en büyük beşinci yenilenebilir enerji kurulu gücüne sahip ülke. Hidroelektrik enerji kapasitesi sıralamasında ise Avrupa’da Norveç’in ardından ikinci sırada geliyoruz. Avrupa’da son altı yılda yenilenebilir enerji kurulu güç artışında üçüncü sırada yer alıyoruz” dedi.
Enerjide elektrik daha da ön planda olacak
Türkiye’nin başta Paris Anlaşması ve Yeşil Mutabakat Eylem Planı gibi uluslararası iklim politikalarına taraf olarak enerji sektöründe önemli bir dönüşümü başlattığını söyleyen Tuncay, önümüzdeki dönemde yenilenebilir enerji yatırımlarının hız kesmeden süreceğini vurguladı. Elektrikli araçların yaygınlaşmasıyla birlikte enerjide elektriğin daha ön plana çıkacağını ifade eden Tuncay, “Nihai enerji tüketimi içerisindeki elektrik enerjisinin payının 2053 yılında yüzde 55,6’ya ulaşması bekleniyor. Türkiye’nin elektrik tüketiminde, 2035’e dek ortalama olarak yıllık yüzde 3,5-4 oranında artış öngörülüyor. Bu açıdan ülkemizin enerji sektöründe üretim yatırımı ihtiyacının 2035 yılına kadar toplam 91,2 milyar olduğu tahmin ediliyor. Ulusal Enerji Eylem Planının ana hedefleri arasında kurulu güç artışının büyük bir kısmını yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlamak bulunuyor. Önümüzdeki dönemde deniz üstü YEKA projelerinde de yol almaya başlayacağız. Dolayısıyla yenilenebilir enerji yatırımları katlanarak sürecek” dedi.
‘Hedefimiz 2030’da ilk 20 şirket arasında yer almak’
Enda Enerji Holding olarak yenilenebilir enerjide 180,1 MW kapasiteye sahip olduklarını dile getiren Tuncay, bu yıl içerisinde planladıkları halka arzdan gelen gelirler ve özkaynaklarla beraber 2030’da rüzgâr ve güneş enerjisi alanında kapasitelerini 500 MW üzerine çıkarmayı planladıklarını söyledi. Tuncay, “İzmir, Türkiye geneli elektrik tüketiminde İstanbul Avrupa yakasının ardından 2’nci, elektrik üretim kurulu gücünde ise 1’inci sırada bulunuyor. İzmir’e yayılmış bir marka olarak; enerjide dışa bağımlılığı azaltmak, yeşil dönüşüme katkı sağlamak ve tamamen yenilenebilir enerji kaynaklı yeni üretim projeleri geliştirerek etki alanımızı artırmak üzere faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. Net nakit pozisyonu güçlü mali yapımızla 2030’a kadar olan dönemde finansal olarak sürdürülebilir projelerle kapasitemizi 500 MW üzerine çıkarmayı hedefliyoruz. Bu da bugünkü şartlarda büyüklük anlamında ilk 20 şirket arasında olma hedefi anlamına geliyor” diye konuştu.
