Teknolojik ilerlemelerin zirvesinde bulunduğumuz bu çağda, yapay zeka (YZ) alanındaki gelişmeler, toplumsal ve ekonomik yapıları derinden etkilemektedir. Bu değişim, gelir adaletsizliği konusunu daha da önemli hale getirirken, Fransız ekonomist Thomas Piketty’nin çalışmaları ve diğer ekonomistlerin perspektifleri, bu konuda önemli ışıklar sunmaktadır.
YZ ve işgücü piyasası:
YZ, otomasyon ve veri analizi gibi yetenekleriyle birlikte birçok sektörde iş süreçlerini dönüştürmektedir. Düşük ve orta gelirli çalışanlar için iş kayıplarına yol açabilirken, teknoloji sektöründe çalışanlar için gelir artışlarına neden olacak gibi görünüyor. Piketty’nin vurguladığı gibi, bu durum gelir adaletsizliği sorununu daha da derinleştirecektir.
Thomas Piketty ve gelir adaletsizliği:
Piketty’nin “Capital and Ideology” adlı eserinde ortaya koyduğu tezler, sermaye getirisinin genellikle ekonomik büyüme hızını aştığını ve zenginliğin belirli bir kesimde yoğunlaştığını savunur. Vergi politikalarının daha adil düzenlenmesi ve yüksek gelir gruplarına odaklanan vergi yükünün artırılması gibi önerilerle gelir adaletsizliğine çözüm aramaktadır. Yapay zekanın ekonomik sistemdeki etkisi, Piketty’nin bu tezleriyle birleşerek gelir eşitsizliği sorununa çözüm olacaktır diye düşünmekteyim.
Diğer ekonomistlerin perspektifleri:
Gelir adaletsizliği ve yapay zeka bağlamında diğer ekonomistlerin perspektifleri, konuyu daha geniş bir çerçeveden değerlendirmemize olanak tanıyacaktır. Özellikle Claudia Goldin ve Lawrence Katz gibi ekonomistlere dikkat çekmek istiyorum. Claudia Goldin ve Lawrence Katz’ın “The Race between Education and Technology” (Eğitim ve Teknoloji Arasındaki Yarış) adlı eserlerinde, eğitim ve teknoloji arasındaki ilişkiyi ele aldılar. Eğitim seviyeleri ve teknolojik gelişmelerin işgücü piyasasındaki etkileşimini incelediler.
Ana tezleri teknolojik ilerlemenin, eğitim seviyeleri ile uyum içinde olması durumunda, ekonomik büyümeyi ve gelir eşitsizliğini azaltabileceği yönündedir. Goldin ve Katz, eğitim düzeyindeki artışın, çalışanların teknolojik gelişmelere uyum sağlamasını ve daha karmaşık işleri üstlenmelerini sağlayarak ekonomik büyümeyi destekleyebileceğini savunmaktadırlar. Ancak ve ancak yapay zeka ve gelir adaletinin bu eğitim ile gerçekleşeceğine ve bunun insanlığa eşit biçimde sunulmasına yönelik çalışmalar içerisindeler.
Erik Brynjolfsson ve Andrew McAfee gibi diğer ekonomistler ise teknolojik ilerlemenin yaratıcı yıkımı ve iş piyasasındaki değişimleri nasıl tetikleyebileceğini ele aldılar. Bilgi teknolojisinin yükselişiyle birlikte iş dünyası, istihdam ve ekonomik yapıda meydana gelen değişiklikleri anlamak amacıyla bu teknolojik gelişmelerin getirdiği fırsatlarla birlikte ortaya çıkan zorlukları ele alırken, çalışma şekillerindeki değişimleri, gelir eşitsizliğindeki artışı ve iş gücü piyasasındaki dönüşümleri anlamanın ve otomasyonun gücünün farkında olmanın gerekliliğine vurgu yapıyorlar. Ve bu değişimlerde, gelecekteki iş trendleri, sosyal ve ekonomik reformlar ve insanlığın adaptasyonun ince noktalarını vurguluyorlar.
Çözüm = Zenginlik Vergisi
YZ’nin gelişimi, ekonomik sistem ve gelir adaletsizliği dinamiklerini derinden etkileyen bir süreçtir. Piketty’nin çalışmaları, gelir eşitsizliği sorununa odaklanırken, diğer ekonomistlerin analizleri de bu konuda daha geniş bir bakış açısı sunmaktadır. YZ’nin işgücü piyasasına, beceri setlerine ve eğitim seviyelerine etkilerini değerlendirmek, gelir adaletsizliğini anlamak ve çözümlemek için önemli bir adımdır.
Bu bağlamda, Piketty’nin önerileriyle diğer ekonomistlerin perspektifleri birleştirilerek, gelir adaletsizliği ve yapay zeka konusundaki tartışmalar daha kapsamlı bir çerçevede ele alındığında Piketty’nin bulduğu çözümlerin bu işin ortak sentezi olarak anılabilir. Toplumun bu değişimlere uyum sağlaması ve gelecekteki ekonomik zorluklara etkili bir şekilde yanıt vermesi için vergi sistemlerindeki değişimin şart olduğu bu bağlamda net bir tablo olarak önümüzdedir.
Balıkesir Üniversitesi İnşaat Mühendisliği lisans mezunu. Beykent Üniversitesi'nde bankacılık ve finans alanında yüksek lisans yaptı. Uluslararası projelerde planlama ve bütçeleme departmanlarında çalıştı. Enflasyon Araştırma Grubu'nda (ENAG) ekonomi-finans çalışmalarına devam ediyor.
