Sanayiciler, 2024 yılında finansmana erişim, ihracat pazarlarının artırılması ve nitelikli iş gücü yetiştirilmesi konularının öncelikli olacağını ifade ediyor.
Makroekonomideki gelişmelerin ve ekonomi yönetiminde alınan yeni kararların yansımalarının, 2024 yılında çok daha etkin şekilde görülmesi bekleniyor. 2024 yılında finansmana erişim, ihracat pazarlarının artırılması ve nitelikli iş gücü yetiştirilmesi konularının öncelikli olacağını ifade eden sanayiciler ve ihracatçılar; sürdürülebilirlik yatırımlarını ve Ar-Ge çalışmalarını artırmayı hedefliyor. İş dünyası ayrıca sektörel teşviklerin artırılması konusunda da ekonomi yönetiminden yeni adımlar bekliyor.
Ambalaj Sanayicileri Derneği (ASD) Başkanı Zeki Sarıbekir:
Türkiye’de katma değerli ihracat yapan ve dış ticaret açığı vermeyen sektörlerden biri konumunda bulunan ambalaj sektörümüzün 2024 yılında da aynı ivme ile yoluna devam edeceğine inanıyoruz. Türkiye ekonomisinin de yakalanan istikrarın devamı için kararlı bir şekilde adımlarını sürdüreceğini ve orta vadede de beklentilerin karşılanacağını düşünüyoruz. Ambalaj sektörümüz istihdam odaklı çalışan bir sektör olduğundan 2024 yılında da çalışmalarına bu şekilde devam edecek. Tüketici bilinci artıkça ambalajlı ürünlere yönelim arttığından sektörün hep yükselen bir trend içerisinde olacağını düşünüyoruz. Özellikle pandemi ile hızlanan e-ticarette de satılan ürünlerin gönderimi sırasında çok iyi ambalajlanması gerekliliği sektörümüzü daha çok yatırım yapmaya itiyor. O sebeple biz 2024 yılında da sektör için yatırımların devam edeceğine inanıyoruz.
Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Aslan:
2024 yılında sektörümüzün pazar payını arttıracak proje ve çalışmalar içinde olacağız. 2024’te de 15 milyon tonluk ihracat hedefliyoruz. Yerli üreticimizin rekabet edebilme şansının elinden alınmaması için dampingli ithalatın engellenmesine yönelik önlemlerin alınmasını talep ediyoruz. Bunlarla birlikte üretimde enerjiyi yoğun kullanan bir sektör olarak enerji maliyetlerinin üretim maliyetlerimiz içerisindeki payı çok yüksek bir yer tutuyor. İngiltere’de ve Avrupa Birliği’nde olduğu gibi enerjide teşvik paketleriyle destek bekliyoruz. Hammaddede de farklı yatırımlar gerçekleştirilmesi adına devletimizin desteğiyle sağlanacak açılımların takipçisi olacağız. Sektörümüzde ihtiyaç duyulan kalifiye elemanların yetiştirilmesi Birlik olarak bizim de önceliklerimiz arasında bulunuyor. Bu doğrultuda sanayimizin gelişmiş olduğu illerde meslek liseleri yapılmasına destek vermeye devam edeceğiz.
İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz:
Türk tekstil sektörü olarak 2023 yılının sonunda ihracatı bir önceki yıl da olduğu gibi 13 milyar dolarla tamamlamayı hedefliyorduk ancak, küresel ticaret dar bir koridordan geçiyor. Şubat ayında yaşadığımız deprem felaketinden tekstil sektörümüz oldukça etkilendi. Tekstil sektörümüzün güzide şehri Kahramanmaraş merkezli depremin yarattığı büyük yıkım sebebiyle 2023 yılını, kayıp yıl olarak değerlendiriyoruz. Tekstil sektörü ihracatımızdaki gerileme yüzde 10 seviyelerinde. Ancak, en büyük ihracat pazarımız olan AB ve ABD’nin dünya genelinden yaptıkları tekstil ithalatlarındaki düşüş oranı çok daha yüksek. Avrupa Birliği ülkeleri ve ABD, tekstil ithalatında yüzde 20’lik bir gerileme yaşamasına rağmen biz, bu pazarlarda paylarımızı koruyabildiğimiz için mutluyuz. 2024 yılında çok daha güçlü bir ihracat atağı gerçekleştirerek, özellikle yılın ikinci yarısından itibaren kayıplarımızı telafi edebileceğimizi öngörüyoruz.
ARMATÜR Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Gökhan Turhan:
Türkiye’deki iç pazar büyüklüğü 50 milyar TL’yi aşan armatür sektörümüz için 2024 yılı da kolay geçmeyecek. Firmaların, rekabet kabiliyetlerini korumak için ilave desteklere, üretim, istihdam ve ihracat performanslarını yükseltecek unsurlara daha çok ihtiyaç duyacaklarını düşünüyoruz.
Özellikle bu dönemde finansmana erişim çok zorlaşmış ve pahalılaşmış durumda. Bunun için finansmana ulaşım konusunun 2024 yılında en öncelikli madde olarak gündeme alınması gerekiyor. Mutlaka yeni yatırımları teşvik edecek ve finansman maliyetlerini düşürecek acil tedbirler sağlanmalı. Bizler, ekonomi yönetimi ve kararlarda öngörülebilirlik ve istikrar ile rekabetçi bir iş ortamı bekliyoruz. Yeni bir teşvik sistemi ile başta sanayi sektörü olmak üzere tüm sektörlerde ciddi bir sorun haline gelen istihdam edilecek işgücünün giderek azalması gibi konularda da yeni ciddi önlemler alınması gerektiğini düşünüyoruz.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkan Vekili ve İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Tecdelioğlu:
Alüminyum, Armatür, Bakır, Döküm, Mutfak, Hırdavat, Metal Ambalaj ve Yapı Malzemeleri olmak üzere 8 alt sektörün temsil edildiği İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) olarak 2024 yılında da sektörümüze fayda sağlayan çalışmalarımızı sürdürmeye devam ederken, sektöre itici güç oluşturacak yeni projelerin peşinden koşacağız.
Böylece 2024 yılında da sektör olarak; üretim, ihracat ve istihdamla Türkiye ekonomisinin lokomotifi olmayı sürdüreceğiz. Ticaretin kuralları hızla değişirken; sektörümüzün bilgi ve teknoloji çağına ayak uydurması için ihracatçı firmalarımızın ürünlerine 7/24 ulaşım imkanı veren Trade365 projemizi gittiğimiz her fuar ve etkinlikte tanıtmaya devam edeceğiz. Katma değerli ihracatı artırmak adına yüksek teknolojili ürünlerin önem kazandığı bu dönemde sektörümüzün bu ürünlere adaptasyonuna odaklanacağız.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Maden Sektör Kurulu Başkanı ve İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Rüstem Çetinkaya:
Maden sektörü olarak 2024 yılı öngörülerimiz şu an için çok pozitif değil. 2023 senesini yüzde 13 azalış ile kapatacağız.
Burada birçok faktör var. Bu faktörler içerisinde hem metal fiyatlarının gerilemiş olması hem doğal taş noktasında önemli inşaat pazarı olan Çin ve ABD gibi ülkelerin büyümelerinin yavaşlıyor olması, bu anlamda inşaat piyasasındaki daralmalara etki etti.
Bunun 2024’ün ilk yarısında da aynı şekilde süreceğinden neredeyse eminiz. Bütün umutlarımız 2024 yılının ikinci yarısına ilişkin.
2024’ün tamamında bir artış beklemiyoruz. 2024 yılında biz, ‘ihracattaki azalma yavaşlar mı?’ beklentisi içerisinde olacağız.
İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Güven Karaca:
İhracatta yeniden rekorlar kırdığımız, üretimde kapasitelerin yetmediği, ardı ardına yeni yatırımların devreye alındığı bir dönemin tekrar başlamasını umuyoruz. Ülkenin her bir ferdi gibi ihracatçılar olarak yüksek enflasyonun etkilerini biz de görüyoruz.
Finansman maliyetleri ile ihracat veya ticaret yapmak imkansız. 2024 yılında, ekonomi yönetiminden farklı pozisyonlar ve farklı önlemler almalarını bekliyoruz. 2023 Nisan ayı itibarıyla doğrudan 75 bin kişiye yakın sigortalı çalışanımız var. Dolaylı çalışanlarımızla birlikte bu sayının en az 250 bin olduğunu değerlendiriyoruz.
Hedeflerimize ulaşabilmek adına nitelikli insan gücüne büyük ihtiyaç duyuyoruz. Bu kapsamda, Deri Mühendisliği Burs Projesi, Mesleki Eğitim Merkezi Projesi, belgelendirme gibi hem kısa vadede hem de uzun-orta vadede sektöre teknoloji, inovasyon ve tasarım alanlarında katkı sağlayacak çalışmalar yürütüyoruz.
Madeni Yağ ve Petrol Ürünleri Sanayicileri Derneği (MAPESAD) Başkanı Tayfun Koçak:
2024 yılında, ülkemizin coğrafi ve jeopolitik konumundaki avantajlarını kullanarak Türkiye’yi madeni yağ üretimi konusunda dünyanın önemli bir üretim üssü haline getirmek amacıyla çalışmalarımızı hız kesmeden sürdüreceğiz.
Piyasamızın desteklenmesi amacıyla madeni yağ ithalatına yüzde 15-20 vergi getirilmesinin peşinde olacağız. Savunma sanayiinde, İHA ve SİHA’larda da yerli madeni yağın kullanımının arttığını söyleyebiliriz. Savunma sanayindeki yerlileşme kapsamında biz de üzerimize düşeni yapıyoruz.
İnsansız hava araçları, helikopter ve yeni üretilen silahların yağlarıyla ilgili tamamlanmış projelerimiz üzerinde çalışmaya devam edeceğiz. Doğada çözünebilir yağ üretimi konusunda Ar-Ge çalışmalarımızı 2024 yılında da artırarak sürdüreceğiz. MAPESAD olarak sektörümüzü 2024 yılında da farklı faaliyetler ile destekleyerek, büyüme ivmesini artırıp daha ileriye taşıma hedefinde olacağız.
Türkiye Deri Konfeksiyoncuları Derneği (TDKD) Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Sarıgül:
2024 yılının ikinci yarısına kadar Avrupa’daki resesyon etkilerinin devam edeceğini düşünüyoruz. Buna bağlı olarak satışlarımızda da yüzde 15 ila 20 arası bir düşüş beklentimiz bulunuyor. Ama ikinci yarıdan sonra yavaş yavaş toparlanacağına ve sene sonu itibariyle yine 2023 performansını yakalayabileceğimize inanıyoruz. İhracatçının ana problemi olan finansmana erişim konusunda her zamankinden daha çok desteğe ihtiyaç duyuyoruz.
Kilogram başına 136 dolarlarla ilerlerken rakip ülkelerimiz maksimum 100 dolar bandında ürün satıyor. Talebi olan ülkeler de bu tedarikçilere yöneliyor. Fiyatlarımızın yüksek kalmasının ana sebebi maliyet artışları.
Bunun önüne geçilecek önlemler alınmaya başlandı ama konunun istikrarlı bir şekilde takip edilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Maliyet artışları fiyatlarımıza yansıyor, fiyat artışları sonucunda da rekabet gücümüzü yitiriyor ve bu kısır döngünün içinden çıkamıyoruz.
Uluslararası Deri Sanayicileri Konyesi (ICT) Başkanı ve Türkiye Deri Sanayicileri Derneği (TDSD) Yönetim Kurulu Başkanı Burak Uyguner:
Yarı işlenmiş/bitmiş deri ve işlenmiş kürk ürün grubu ihracatımız, 2023 yılı Ocak-Ekim döneminde yüzde 21 oranında azaldı ve 182,9 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirildi. Yarı işlenmiş/bitmiş deri ve işlenmiş kürk ürün grubumuzun Türkiye toplam deri ve deri mamulleri ihracatımız içerisindeki payı ise yüzde 11,3 oldu. İhracatımızın ve üretimimizin artması için organize sanayi bölgesi kurulumu en önemli koşul. Kurulacak iki farklı organize sanayi bölgesi, mevcut ihtiyaca cevap verecektir.
Deri ürünleri üreticilerimizle hem yeni pazarlar geliştirme hem de mevcut pazarlardaki payımızı artırmak üzere önemli çalışmalar yürütüyoruz. Pandeminin etkisini yitirmesiyle hızla ticaret ve alım faaliyetlerimizi organize etmeye başladık. Güney Kore, ABD ve İngiltere pazarları başta olmak üzere, sektörün önemli ithalatçı ülkelerinde pazar payımızı artırmayı; sürdürülebilir bir ihracat yakalamayı hedefliyoruz.
Saraciye Sanayicileri Derneği (SSD) Başkanı Hasan Süren:
2023 yılında karşılaşılan zorlukları dikkate alarak, 2024 yılı için gerçekçi ve sürdürülebilir hedefler belirlemek önceliğimiz. Bu yıl, maliyet yönetimi ve verimliliği artırma konusuna özel bir önem vereceğiz. Üretim süreçlerimizi daha verimli hale getirmeyi ve maliyetlerimizi etkin bir şekilde kontrol etmeyi hedefliyoruz.
Ayrıca, piyasa koşullarına hızlı bir şekilde adapte olabilmek için esnek fiyatlandırma stratejilerini geliştirmeyi planlıyoruz. Tedarik zincirimizi optimize ederek alternatif tedarik kaynakları arayışına gideceğiz ve lojistik süreçlerimizi daha etkili hale getireceğiz. Teknolojiye ve inovasyona yatırım yaparak, uzun vadeli maliyet tasarrufları elde etmeyi amaçlıyoruz. Pazar çeşitliliğini artırma ve ihracat faaliyetlerimize odaklanma da dahil olmak üzere tüm bu stratejik hedefler, sektörümüzün 2024 yılındaki ekonomik zorlukları aşmasına ve sürdürülebilir bir şekilde büyümesine katkı sağlayacaktır.
Endüstriyel Mutfak, Çamaşırhane, Servis ve İkram Ekipmanları Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TUSİD) Başkanı Bekir Topuz:
Türkiye mutfak ekipmanlarında dünyanın en büyük oyuncusu olma hedefiyle hem ihracatımızı hem de hedef pazarlarımızı geliştirmek adına çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Endüstriyel mutfak sektörü, esnek üretim yapısına sahip rekabetçi şirketleri ile 2024 yılında da ihracattaki iddiasını sürdürecek.
İhracatının yüzde 56’sını AB ülkeleri ve İngiltere’ye gerçekleştiren endüstriyel mutfak sektörü, bu pazarlardaki resesyonun etkisini azaltmak için başta ABD olmak üzere uzak pazarlara olan konsantrasyonunu artırdı. ABD’nin endüstriyel mutfak da dahil genel mutfak sektöründe altıncı büyük pazarımız haline gelmiş olması bu çabaların en somut kanıtı. Pazar çeşitliliği bu anlamda 2024 yılında da gündemimizde olacak. Sektörümüz, 2024 yılında dünyanın farklı bölgelerindeki fuarlara katılmanın yanında çok sayıda Ur-Ge organizasyonu planlıyor. Tüm bu çalışmalarla 2024 yılında ihracatta 7 milyar dolara ulaşmayı amaçlıyoruz.
Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu:
PAGEV olarak hayata geçirdiğimiz çalışmaları karar vericilerle sürdürdüğümüz istişarelerle destekliyoruz. 2024 yılında iç piyasada diğer sektörlere göre daha şanslı olduğumuzu düşünüyoruz. Çünkü yüksek enflasyon ve durgunluk gibi nedenlerle cam, metal ve ahşap gibi alternatif ürünlerden daha ucuz bir ürün olduğu için plastiğe talep de artıyor. Türk plastik endüstrisi yıllık olarak orijinal polimerlerden 11 milyon ton plastik mamul üretimi gerçekleştiriyor.
Bu üretim ciro olarak baktığımızda, yıllık 45 milyar doları aşıyor. 1,5 milyon ton geri dönüşüm hammaddelerden üretilen plastik mamulleri de hesaba kattığımızda, toplamda 50 milyar dolarlık bir ciroyu yakalıyoruz. Sektörümüz, doğrudan ve dolaylı 15 milyar dolarlık ihracatla Türkiye’nin en fazla ihracat yapan sanayi kollarından biri konumunda. Bu bağlamda, 2024 yılında ihracatımızın artacağını öngörüyoruz ve çift haneli büyüme hedefliyoruz.
İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Kazım Taycı:
Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörü yılın 11 aylık döneminde yüzde 8,73 ‘lük büyüme gösterdi. 2024 yılında ise sektör olarak ihracatımızı 15 milyar dolarla kapatmayı hedefliyoruz. Fiyat rekabetinden ayrı olarak, yenilikçi ürünlerle, markalaşmayla ve doğru ürünlerimiz ile kur beklentisine gerek kalmadan ihracatımızı artırmayı planlıyoruz.
İhracatta pazar çeşitliğini sağlamamız lazım. Gıda sektörüne yatırım yapabilecek ortam oluşturulursa önümüzdeki birkaç yıl içinde mevcuttaki ihracat rakamlarımızı daha çok artırdığımızı görebiliriz. Tarım üretimimizle ilgili otoritemizin almış olduğu kararlar son derece isabetliydi. Ekilmeyen alanların ekilmesi ve çiftçiye verilen destekler, üretimi daha da canlandırdı. İklim koşullarının olumlu ilerleyişi, sektörümüzün üretimini rekor seviyelere yükseltti. Son dönemde çiftçiye verilen destek politikaları aynı kararlılıkla devam ettirilmeli.
Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (EVSİD) Başkanı Talha Özger:
Ev ve mutfak eşyaları sektöründe Türkiye çok ciddi bir üretici ve ihracatçı konumunda. Ev ve mutfak eşyaları sektörü olarak 2024 yılında mevut pazarlarımızda ihracatımızı koruyup, artırırken hedef pazarlarda da ihracatımızı daha da yükseltmeyi planlıyoruz.
Panama, Avustralya, İtalya gibi ülkelere düzenleyeceğimiz etkinliklerle ve Avrupa, Asya ve Amerika’ada katılacağımız fuarlarla bu pazarlarda Türk ev ve mutfak eşyaları ürünlerini en iyi şekilde tanıtmayı amaçlıyoruz. Küresel ticarette yaşanan talep daralmalarına rağmen bu zor günleri atlatacağımıza inanıyoruz. Global pazarlarda ‘Made in Türkiye’ kaliteli ülke markası algısını en iyi şekilde temsil ederek Türkiye ekonomisine katkı sağlamaya devam edeceğiz. Sektörümüz için 2024 yılının en önemli gündem maddeleri arasında gerçekleştireceğimiz ticaret heyetleri, katılacağımız fuarlar, markalaşma konusu ve katma değerli üretim olacak.
Türkiye Krom Üreticileri Derneği (KROMDER) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mustafa Selçuk Çevik:
Krom madeni özelinde 2023 yılı ihracatımızda artışlarımız mevcut, fakat beklediğimizin altında kaldı. 2024 yılı içerisinde de yine fiyatların artacağını, piyasadaki talebin de artışıyla beraber ihracatımızın yükseleceğini düşünüyoruz.
Bunu, bütün maden sektörü için aynı şekilde düşünmek mümkün değil. Çünkü, enerji maliyetlerimiz ve izin süreçlerimizin çok uzun olması nedeniyle ülkemizde bulunan birçok maden çalıştırılamamaktadır. 2024 yılı için genel maden ihracatında bir düşüş olacağını düşünüyoruz. Yine, 2024 yılında İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB), Türkiye Madenciler Derneği ve KROMDER’in gündeminde olan maden bankasının kurulması sektörümüz için çok önem arz ediyor.
Yat ve Tekne Endüstrisi Derneği (YATED) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Bekiroğlu
Türk yat ve tekne endüstrisinin yan sanayi ile birlikte ekonomik büyüklüğü 5-5,5 milyar doları aşıyor. Pazarın yıllık büyüme oranı ise ortalama yüzde 20’lerde. 2024 yılında da bu büyümenin, biraz hız kaybetse de süreceği anlaşılıyor. 2024 yılında YATED olarak ülkemizin ve sektörümüzün en önemli serveti olan denizlerimizi korumak, sürdürülebilirlik anlayışının bir parçası olmak ve üyelerimizi teşvik etmek amacıyla Atık Toplama Teknesi projesini hayata geçiriyoruz.
Proje kapsamında koylardaki yat ve teknelerden katı ve sıvı atık toplayacak teknelerin tasarlanması, inşa edilmesi ve işletilmesi süreçlerini dernek olarak yürüteceğiz. Özel olarak tasarlanan bir tekne, Mayıs 2024’te Göcek ve çevresinde dolaşmaya ve denizi temizlemeye başlayacak. Sektörümüzde çalıştıracak teknik personel bulma konusunda yaşadığımız sıkıntılar nedeniyle meslek liseleriyle gerçekleştirdiğimiz projelerimiz de olacak.
İstanbul Halı İhracatçıları Birliği (İHİB) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Hayri Diler
2023 yılı halı sektörü açısından iyi ve verimli geçti. 2022 yılının rakamını bu global kriz ortamında yakaladık. Gelecek yıl, düzenleyeceğimiz fuarın da etkisiyle ihracatımızı yüzde 20-25 civarında artırmayı planlıyoruz.
Bu da 3 milyar 200 milyon dolar gibi bir rakama tekabül ediyor. Yapacağımız birçok projemiz ve etkinliklerimiz var. Bunlarda sektörümüze pozitif etkide bulunacak.
