TCMB’nin faizi 500 baz puan artışla yüzde 40’a çıkarmasının ardından çoğu ekonomist kararı destekledi. Ancak kararın reel ekonomiye olumsuz yansımalarına dikkat çekildi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) politika faizini piyasa beklentilerinin üzerinde 500 baz puan artışla yüzde 40’a çıkardı.
TCMB, dezenflasyonun tesisi için gerekli parasal sıkılık düzeyine önemli ölçüde yaklaşıldığını değerlendirdi. Bu kapsamda TCMB parasal sıkılaştırma hızının yavaşlatılacağı ve sıkılaştırma adımlarının kısa bir zaman diliminde tamamlanacağı mesajını verdi.
Fiyat istikrarının kalıcı tesisi için gerekli parasal sıkılığın ise gerektiği müddetçe sürdürüleceği değerlendirildi.
Ayrıca TCMB, politika faiz artışının kredi kartı faizlerine yansıtılmayacağını kaydetti.
TCMB’nin kararını değerlendiren ekonomistlerin bir kısmı kararı desteklerken, bazı ekonomistler de faiz artışının yaratacağı olumsuzluklara dikkat çekti.
Ekonomistlerin değerlendirmeleri şu şekilde oldu:
Mahfi Eğilmez:
“TCMB, politika faizini 500 baz puan artırarak yüzde 40’a yükseltti. Doğru karar. Yanlış ekonomi politikasını düzeltmek zor ve sancılıdır.”
Uğur Gürses:
“Piyasa analistlerinin % 2.5’luk artış beklemesi güven eksikliğinin göstergesiydi. Bunun farkında olup 5 puan yaparak yola devam etmeleri doğru olmuş.
‘Enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar parasal sıkılaştırma gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirilecektir’ gibi muğlak lafı çöpe atmaları iyi olmuş. Yön belirtir bir metin gayet açık: ‘Bu çerçevede, parasal sıkılaştırma hızı yavaşlatılacak ve sıkılaştırma adımları kısa bir zaman diliminde tamamlanacaktır. Fiyat istikrarının kalıcı tesisi için gerekli parasal sıkılığın ise gerektiği müddetçe sürdürüleceği değerlendirilmiştir.’
Kendi tahminlerinin gösterdiği ivmeye uygun politika faizine erişmezlerse TL teşvikine uygun eşiği aşamazlar.”
2024’te ciddi sıkıntılar görülebilir
Prof. Dr. Şenol Babuşcu:
“Bu karar en çok da mevzuat ve kredi faizlerini etkileyecek. Özellikle kredi faizleri yüzde 60’ların üzerine çıkacaktır. Bu yüzde 60’ların üzerinde olacak olan kredi faizleri bireyleri ve şirketleri 2024 yılında ciddi sıkıntılarla karşılaşmasına neden olabilir.”
Dr. Murat Kubilay:
“TL cinsinden varlıkların, cazip hale gelebilmesi için artırımlar korunmalı. Bu yapıldığı zaman da reel ekonomideki etkiler daha olumsuz olacak. Faiz artırımlarının piyasalardan öte reel sektöre geçişi aşamalı oluyor. Önceki dönemlerde uygun kredi kullanan firmaların maliyet yükleri yavaş yavaş artıyor. Dolayısıyla ekonomide bir daralma oluşacak. Zayıf finansal durumda olan firmalar elenmeye başlayacak. Bunun sonucunda siyasi sonuçlar yaşanacak.
Fakat bunlar şimdi hafiften başlamış olsalar dahi yerel seçimden sonra daha net bir şekilde gözlemleyeceğimiz sonuçlar. Bu nedenle beklemediğimiz bir sürpriz yaşanması veya Ortadoğu’da son dönemde yaşanan olaylar gibi durumlar yaşanmaz yerel seçimlerin ana gündemi bu konu olmayacak diye düşünüyorum. Özetle finansal istikrar anlamında olumlu ama yavaş yavaş reel sektörü zorlayıp yoksulluğun artmasına neden olacak karar silsilesinin başlarındayız. Yavaş yavaş bu geçişi gözlemleyeceğiz.”
Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu:
“Aralıkta Noel tatili var. Bu nedenle aralıkta yapılacak bir artış sıcak para piyasalarında işe yaramaz. Bunun için yüklü bir artışa gidildi. Bunun bir benzeri asgari ücrette olacak. Orada da yılbaşında yüklü bir zam yapılacak yıl ortasında artış olmayacak. Böylece yıl sonuna kadar değer kaybına uğrayan maaşlar ekonomiyi soğutmuş olacak.”
Seçim ekonomisine giriş
Burcu Aydın Özüdoğru:
“Kredi kartı faiz oranlarına ilişkin alınan kararı seçim ekonomisine giriş olarak değerlendirmiyorum. Mevcut durumda, uygulanan politikaların kredi-mevduat faiz marjını hızla açtığını gördük. Kredi kartlarına ilişkin alınan kararla, politika faiz oranındaki artış kaynaklı kredi-mevduat faiz marjındaki açılma sınırlanacaktır.
Bu kararı; özellikle kredi kartının sağladığı imkanlarla aylık geçimini sağlayan haneler ile nakit yönetiminde sıkışan firmalar adına olumlu buluyorum.”
Prof. Dr. Hakan Kara:
“Bugünkü karardan sonra Merkez Bankası faizi mevduat faizini geçti. Yakında bankaların mevduat faizini yükseltmesi beklenir.
Mevcut parasal duruşta temel eksik krediler yeterince sıkıyken mevduatın sıkı olmamasıydı. O sorun da bugün alınan kararlarla kısmen çözülüyor. TCMB’nin henüz işi bitmedi ama doğru yolda. Yeterince sabredilir mi, bekleyip göreceğiz.”
